[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wysłał go wtedy do Kastylii razem z dowódcą swej straży przy-bocznej, Antoniem de Quinones, mieli jechać jako prokuratorowie NowejHiszpanii i Korteza.Zabrali dwa okręty, a na nich sztaby złota wartościpięćdziesięciu ośmiu castellanos, zabrali też skarbiec, zwany skarbcemMontezumy i Guatemuza, jako dar dla wielkiego cesarza.Było tam wieleklejnotów bardzo bogatych, perły tak wielkie jak orzeszki, liczne chalchiuis kamienie drogie jak szmaragdy, niektóre tak wielkie, jak dłoń i wieliinnych, których dla ich mnogości nie potrafię opisać.Wysłaliśmy takżekawałek kości olbrzyma znalezionej w jednej świątyni w Coyoacan, a takżetrzy tygrysy i inne rzeczy, których nie pamiętam.Przez tych prokuratorów,wysłali listy do Jego Cesarskiej Mości alcald i senat Meksyku, i wszyscypodkreślali liczne, znaczne i wierne zasługi oddane przez Korteza i naszychkonkwistadorów, czego dokonaliśmy i jak nadal działamy, pisaliśmy takżeo wszystkim, co się zdarzyło od zdobycia miasta Meksyku i jak zostałoodkryte Morze Południa.Błagaliśmy Majestat o przysłanie biskupów izakonników wszelkich zakonów, zacnego życia i wiedzy, aby nampomagali zaprowadzać i utwierdzać w tych stronach naszą świętą wiarękatolicką, błagaliśmy wszyscy, aby gubernatorstwo tej Nowej Hiszpaniioddał łaskawie Kortezowi, aby wszystkie urzędy powierzane były nieinnym osobom, ale wybranym spośród nas, prosiliśmy, aby nie przysyłałuczonych, bowiem swoimi księgami wznieciliby tylko powstanie w tychziemiach i byłyby tylko same skargi i spory.Powiadamiamy go też, żeCristóbal de Tapia, przysłany przez don Juana Rodrigueza de Fonseca,biskupa Burgos, nie dorósł do rządzenia i jeżeliby został gubernatorem,Nowa Hiszpania przepadnie.Wyrażaliśmy przekonanie, że biskup napisał iwysłał te listy i pełnomocnictwa w interesie Diega Velazqueza i Cristobalade Tapia, którego chce ożenić ze swoją krewniaczką czy córką, dońąPetronilą de Fonseca.Błagaliśmy go również, aby był łaskaw zakazaćbiskupowi Burgos mieszania się do wszelkich spraw Korteza i naszych,gdyż przeszkadza to w wielu zamyślonych przez nas podbojach oraz pacy-fikacji prowincji Nowej Hiszpanii.Sam Kortez nie zostawił atramentu wswoim kałamarzu i w liście zdał sprawę ze wszystkiego, co się zdarzyło, abyło tego pisania dwadzieścia jeden stronic.Opowiedzmy teraz o dobrej żegludze, jaką odbyli nasi prokuratorowiewypłynąwszy z portu Vera Cruz 20 grudnia 1522 r.Przy pomyślnymwietrze przepłynęli przez kanał Bahama, jednak w drodze wyrwały się dwatygrysy i poraniły wielu marynarzy, tak ze musieli je zabić, bowiem byłybardzo dzikie i nie można było im dać rady.%7łeglowali tak do wyspy de laTercera.Dowodził Antonio de Quińones, którego miano za bardzodzielnego i kochliwego, zdaje się że na owej wyspie zadał się z jakąśbiałogłową, doszło do zatargu, został pchnięty nożem i zmarł, przydowództwie pozostał tedy tylko Alonso de Avila.Już z dwoma okrętamizbliżał się do Hiszpanii, gdy niedaleko od jej wybrzeży napadł ich JuanFlorn, korsarz francuski, zrabował złoto i okręty, pojmał Alonsa de Avila izawiózł w łykach do Francji.Cała Francja podziwiała bogactwa, jakiewysłaliśmy naszemu wielkiemu cesarzowi, a nawet sam król francuskizapałał bardziej niż kiedykolwiek żądzą udziału w wyspach i lądzie NowejHiszpanii.Mówią, że wysłał do naszego cesarza pytanie, jak to się dzieje,że podzielił świat między siebie i króla Portugalii, nie dając mu żadnejczęści, niech mu pokaże testament naszego ojca, Adama, zali im jedynie, jakodziedzicom i władcom, przydzielił owe ziemie, które obaj zagarnęli, żadnejmu nie dając, i mówił, że czując się skrzywdzonym, uważa za słuszne rabo-wać i zabierać wszystko, co się da na morzu.Kiedy wieść o tym doszła do biskupa Burgos, mówią, że uradował się, iżprzepadło i zostało zrabowane wszystko złoto, i miał powiedzieć: Tak sięskończyły sprawki tego zdrajcy Korteza!" I dodał jeszcze wiele bardzobrzydkich słów.Ledwie dowiedzieliśmy się w Nowej Hiszpanii o stracie złota i bogactwze skarbca, o uwięzieniu Alonsa de Avila, zmartwienie było wielkie.AleKortez z wielką rzutkością, postarał się, aby zebrać i zgromadzić, ile tylkozdołał, złota, by wysłać to Majestatowi.Transport ten nazwany został"Fnix".42Wyprawy konkwistadorówGonzalo de Sandoval poprowadził wyprawę na miasto Tustepeque, dotarłdo rzeki Guazacualco i przekroczył ją.Zdobywał, zmuszał do pokoju ikolonizował coraz to nowe prowincje i plemiona, wyzyskując spory irywalizację między nimi, walcząc z przyrodą, przekraczając dzikie jary,gdzie przedzierać się trzeba było pojedynczo, cierpiąc wiele z powoduupalnego i wilgotnego klimatu, odkrywając rzeki o mule złotodajnym.Rozdzielał owe prowincje i osiedla pomiędzy towarzyszy broni, a były toZintla, Guazacualco, Guazpaltepeque, Tepeaca, Chinantecas, a po drugiejstronie rzeki Guazacualco były ziemie Copilco, Zimatan, Tabasco, góryCachuli i wiele innych.Kiedy Sandoval był zajęty zakładaniem miasta Guazacualco i wzywałinne prowincje do pokoju, nadeszły listy, że na rzekę Ayagualulco, o pięt-naście mil dalej, wpłynęła dońa Catalina Jurez la Marcaida, taki przy-domek miała żona Korteza, i że towarzyszy jej brat, Juan Jurez, oraz innezamężne białogłowy.Kiedy Sandoval dowiedział się o tym, udaliśmy się znim oraz z wszystkimi prawie oficerami i żołnierzami, aby ich powitać.Przypominam sobie, że wówczas lał taki deszcz, że drogi były niemożliwedo przebycia i nie mogliśmy przekraczać rzek ani potoków, tak bowiemwezbrały, że aż wystąpiły z brzegów.Dął wiatr północny i z powodu złejpogody, aby nie ulec rozbiciu, statek ów zawinął do Ayagualulco.DońaCatalina Jurez la Marcaida całe jej towarzystwo bardzo uradowali sięnami, zawiedliśmy zaraz wszystkie te damy do naszego miasta Guazacualcoi Sandoval natychmiast uwiadomił Korteza o ich przybyciu i wyprawił je wdrogę do Meksyku.Towarzyszyli im Sandoval i Briones, i Francisco deLugo oraz inni szlachcice.Kiedy się Kortez o tym dowie- dział, mówią, że zatroskał się wielce, ale tego nie okazał.We wszystkichmiejscowościach oddawano tym damom honory, aż dojechały do Meksyku,w tym mieście odbyły się igrzyska i karuzele na ich cześć, ale w trzy mie-siące po ich przyjezdzie usłyszeliśmy, że pewnej nocy znaleziono dońęCatalinę zmarłą na atak astmy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]