[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Przenikliwym wzrokiem swoim spójrz, czcigodny Panie,^na ten ponury obraz życia ludu żydowskiego,jaki jest bezpoÅ›redniÄ… konsekwencjÄ… ich nietylko przez przeÅ›ladowców, lecz i przez sam ychsiebie tworzonej przeszÅ‚oÅ›ci! To nie wina oczywiÅ›cie, to nieszczÄ™sny bieg rzeczy w swych wynikach fatalny, z których zdać sobie należysprawÄ™, żeby być w stanie mocÄ… swej wolrbieg ten zmienić i na inne tory skierować.106http://rcin.org.plTak rozumujÄ…c, do innych też dojść m u szÄ™ wniosków, A wiÄ™c przedewszystkiem, niedlatego bezcelowemi sÄ… dążenia do zdobyciapraw narodowych przez żydów, ze żydzi narodem być nie powinni, lecz dlatego, że być n arodem nie mogÄ…, spaliwszy doszczÄ™tnie w ogniucierpieÅ„ skÅ‚adanych na oÅ‚tarzu religji, swe ideaÅ‚y narodowe, których żadne hasÅ‚a, żadna sztuczna propaganda nie odrodzi, bo to nie letargnarodowych dążeÅ„, lecz ich Å›mierć rzeczywista.Duch Rkiby żyje, jego jest sm utne za grobemnad Bar KochbÄ… zwyciÄ™stwo! ZaÅ› w tych sferach, wÅ›ród których przepis religijny traci autorytet, naszÄ… umysÅ‚owość i uczuciowość urabiaÅ›wiat kultury nowożytnej, do której przeniknąćmogÅ‚y pewne wartoÅ›ci ducha żydowskiego, leczktórej obcym jest ten caÅ‚y gmach przez Izraela strzeżony, jako jego wieża tryumfalna.Wskazania Twoje, że żydzi nie powinni d ążyć do zdobycia praw narodowych, nie możeprzekonać tych, którzy szerzÄ… dzisiaj hasÅ‚a bÅ‚Ä™dne i zdrowÄ… myÅ›l ludu mÄ…cÄ…ce.%7Å‚adna odrÄ™bna grom ada ludzka, któraby mogta siÄ™ stać narodem, nie zrzekÅ‚aby siÄ™ swych narodowychdążeÅ„, choćby z racji tak wzniosÅ‚ej, jak ta, którÄ… Ty zalecasz.WiÄ™c też nie mogÄ™ siÄ™ zgodzić ze zwalczaniem propagandy nacjonalistycznej argumentam i, które życiowej, realne]mocy nie posiadajÄ….107http://rcin.org.plZalecasz również niewalczenie o naszeprawa obywatelskie, o nieuczestniczenie w walkach politycznych i t.p.Tu nietylko zgodzićsiÄ™ z TobÄ… nie mogÄ™, lecz dostrzegam sprzeczność we wÅ‚asnych Twych wywodach.%7Å‚ydzi powiadasz majÄ… godnie speÅ‚niać swojÄ… rolÄ™przez współdziaÅ‚anie dobru powszechnemu.A czyż ograniczenie praw ludzkich i obywatelskich to nie jedna z krzywd najwiÄ™kszych, fatalna dla stron obojga dla ograniczonych i ograniczajÄ…cych? Ileż to zÅ‚a sprowadza odmawianie równych praw żydom, ile demoralizacjiw tych praw ograniczajÄ…cych omijaniu, zaÅ›z drugiej strony, jak deprawujÄ…co taki stanrzeczy wpÅ‚ywa na tych, co z ucisku innych żyjÄ…? WiÄ™c naw et gdybyÅ›m y o wzglÄ™dach wÅ‚asnego dobra zapomnieli, to niewalczenie o równe prawa byÅ‚oby sankcjÄ… bezwzglÄ™dnego zÅ‚a.C z e k a ć p o w iad a sz należy, aż narody sam ewkroczÄ… na drogÄ™ sprawiedliwego z namiwspółżycia.Niebezpieczna to myÅ›l, bowiemÅ‚atwo daje siÄ™ rozszerzyć i w stosunku do wszelkiego zÅ‚a podyktować zasadÄ™ biernego oczekiwania na lepszÄ… przyszÅ‚ość.Zwiat nie jest p o wieÅ›ciÄ… umoralniajÄ…cÄ…, w której siÄ™ wszystkodobrze koÅ„czy, każda stronica ksiÄ™gi życia pisan a jest krwiÄ…, potem i mÄ™kÄ….1 jeszcze dla pewnych racji nie mogÄ™ siÄ™108http://rcin.org.plz TobÄ… zgodzić.Oto, gdyby cierpienia naszychprzodków wraz z psychologjÄ…, jakÄ… tworzyÅ‚y,przekazywane być mogÅ‚y z pokolenia na pokolenie z jednakowÄ…, niesÅ‚abnÄ…cÄ… siÅ‚Ä…, to możena tym ogromie bólu, moglibyÅ›my budowaćpodobne do Twoich koncepcje przyszÅ‚oÅ›ci.Lecztak nie jest.Na nas, ludziach ucywilizowanych, na naszej umysÅ‚owoÅ›ci nie ciąży już tagroza, jaka falÄ… szerokÄ… wzbieraÅ‚a w piersiach-mÄ™czonych przodków naszych.Nie jesteÅ›m yod przeszÅ‚oÅ›ci tak bezwzglÄ™dnie zależni, by naminionych cierpieniach opierać ideowe wskazania, godne m Ä™czeÅ„stwa Izraela i do życiaobecnego je stosować, tembardziej, że jak tozaznaczyÅ‚em wyżej, inaczej już dzisiaj oceniamy tych cierpieÅ„ przyczyny.DziÅ› cierpi ludnie dlatego, że cierpieli jego przodkowie, leczprzez nÄ™dzÄ™ i ciemnotÄ™.Tradycja cierpieniaistnieje, lecz nie w takim stopniu, by móc tworzyć podstawÄ™ uczuciowÄ…, obowiÄ…zujÄ…cÄ… do odpowiedniego ukÅ‚adu caÅ‚ego życia.Chcemy ludwydobyć z otchÅ‚ani nÄ™dzy i ciemnoty, odbierzemy mu też psychologjÄ™ z takim jego stanem zwiÄ…zanÄ…, czyli osÅ‚abimy jeszcze bardziejtÄ™ tradycjÄ™ cierpienia, a przez to sam o opartena niej wskazania ideowe usuniemy.PiÄ™knazasada współdziaÅ‚ania w tworzeniu dobra powszechnego wÅ‚aÅ›nie mocy nabierze wÅ›ród ży109http://rcin.org.pldów, jako ludzi równouprawnionych, wzniesionych na poziom wymagari współczesnej kultury i cywilizacji.WyrzekÅ‚eÅ› sÅ‚owa: lud w ybrany. Wydaje mi siÄ™, ze chyba juz czas najwyższy z temskoÅ„czyć! Idea wybraÅ„stwa w ciÄ…gu szeregustuleci byÅ‚a jednym z nienajsÅ‚abszych czynników odosobnienia żydów!.Nawet tak wznioÅ›le rozumiana, jak Ty jÄ…rozumiesz, przeÅ‚amujÄ…c siÄ™ przez pryzmat psy-chologji mas, wiąże siÄ™ bezwarunkowo z faÅ‚-szywem poczuciem wyższoÅ›ci, co nie może pozostać bez szkody i dla żydów i dla otoczenia.Zwracajmy siÄ™ do żydowskiego ogółuz nakazami etycznemi, wskazujmy drogi życiaszlachetnego, lecz nie jako narodowi w ybranemu, bo wszystkie narody na jednakie szczęście zasÅ‚ugujÄ… i jednakie obowiÄ…zki w imiÄ™ d o bra pow szechnego speÅ‚niać winny.Oto parÄ™ uwag, które mi siÄ™ nasunęły,kiedy rozważaÅ‚em treść Twego przemówienia.Przyjmij, czcigodny Panie, wyrazy megonajgÅ‚Ä™bszego szacunku.10 X I 1911.110http://rcin.org.pl' ? %- t ' ^ i.- _ %.' ?.- % ¿ % ^ : JT SSB ^k I.V.^^.48» ^ r ?R!tií¿>.'QHRBálfaMBH.vu l '.- ''V-5 r r ' ? ' ' r-Ä.X'\ ^ -.#
[ Pobierz całość w formacie PDF ]