[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.* Sari — sztuka szerokiego materiału długości od 5 do 9 m, którym Hinduska spowija się, zamiast nosić suknię szytą przez krawcową.Sposób noszenia i oryginalnego wiązania sari każda dziewczyna przyswaja sobie od najmłodszych lat.* Kobra (Cobra de Capello) — zwana również okularnikiem, a w języku krajowców znana jako: Nalla-pamba, Czinda-negu lub Naga, należy do najjadowitszych wężów na świecie.* Trąd, lepra — przewlekła choroba zakaźna, w przebiegu której powstają rozpadające się nacieki w skórze, śluzówkach, tkance nerwowej itp., prowadzące do rozległych zniekształceń, zniszczenia tkanek, wreszcie do śmierci.Leprosorium to miejsce odosobnienia, szpitale dla chorych na trąd.* Burnus — szeroki płaszcz z kapturem, bez rękawów, z białej wełny, noszony przez Arabów.* Maharadża — wielki władca, wielki król, tytuł zwierzchnika kilku radżów, to jest lokalnych władców panujących w niezależnych bądź wasalnych (podległych królowi) państewkach w Indiach Wschodnich i na Archipelagu Malajskim.* Alwar — miasteczko, a zarazem stolica państewka o tej samej nazwie leżące w północno-zachodnich Indiach, na południe od Delhi.* Boazeria — ozdobna, drewniana okładzina ścian.* Mityczny — związany z mitem, baśniowy, nierzeczywisty.* Parsowie — wyznawcy Zoroastra, nie chcąc przyjąć narzuconego im przez Arabów mahometanizmu, wyemigrowali w 766 r.z Persji na półwysep Katiawar w Indiach.Osiedlili się w Gudżerat i Surat, a potem w Bombaju.Należą do najinteligentniejszych oraz najbogatszych warstw ludności Indii.Zoroaster (neoperskie Zardusht) — żył w VI w.p.n.e.Po jego śmierci kapłani przepoili religię wierzeniami ludowymi i spisali.Parsowie, zwani również Gwebrami lub Sarduszti, otaczają czcią boską ogień, ziemię, wodę i niebo.Aby ich nie zanieczyścić, oddają zwłoki swych zmarłych ptactwu na pożarcie.* Największymi półwyspami są: Półwysep Arabski i Półwysep Indii Przed- i Zagangesowy.* Mimo wielkiej produkcji ryżu, prosa, pszenicy, kukurydzy i jęczmienia, stanowiących podstawowe wyżywienie licznej ludności, Indie nawiedzają klęski głodu.Powodowane są one suszami oraz brakiem odpowiednich środków transportowych, co uniemożliwia szybki przewóz żywności do okolic dotkniętych nieurodzajem.Częsta śmierć głodowa tysięcy mieszkańców budzi tym większą grozę, jeśli weźmiemy pod uwagę naturalne bogactwa tego kraju.Oprócz bowiem uprawianych zbóż, Indie wysunęły się na czoło produkcji światowej w uprawie trzciny cukrowej, są na drugim miejscu w produkcji bawełny, a na pierwszym w produkcji juty.Z innych roślin użytkowych Indie produkują najwięcej na świecie herbaty oraz przodują w uprawie maku, z którego wyrabia się opium.Z bogactw mineralnych mają węgiel i rudy żelazne.* Dżajpur — (ang.Jaipur) indyjskie państewko we wschodnim Radzputanie (półn-wschod.Unia Hinduska), znane z wyrobu sukna, muślinów oraz misternych ozdób rzeźbionych w kości słoniowej.* Poprzednie przygody Tomka znajdzie czytelnik w powieściach “Tomek w krainie kangurów”, “Tomek na Czarnym Lądzie” i “Tomek na wojennej ścieżce”.* Benares — miasto uważane przez Hindusów za święte, w północno-środkowych Indiach nad rzeką Ganges (również uważaną za świętą), do którego Hindusi stale odbywają pielgrzymki.W Benaresie znajduje się około 1500 hinduskich świątyń i klasztorów.Jest to jedno z najbardziej starożytnych miast, czczone nie tylko przez hinduistów.* Tika ghari — miejscowa nazwa pojazdu w rodzaju dyliżansu.* Anna — zdawkowa moneta indyjska; 1/16 część rupii, indyjskiej jednostki monetarnej.Do 1957 r.1 rupia zawierała 16 annas równających się 192 pies.Obecnie 1 rupia równa się 100 naya paisa.W przeliczeniu na polskie złote 1 rupia wynosi około 4,47 zł.* Betel — roślina, której liście zmieszane z orzechami palmy areki i wapnem żują ludy południowoazjatyckie.* Honk, hai, hai! — równoznacznik naszego “wio”.* Ojczyzną bananów jest południowo-wschodnia Azja.Rozróżniamy dwa główne gatunki bananowców: 1 — banan mączny (Musa paradisiaca) w wielu odmianach.Pierwsza z nich w krajach tropikalnych, w postaci gotowanej lub pieczonej zastępuje biedniejszej ludności chleb i nasze kartofle; inne natomiast odmiany (zwane w Ameryce Południowej “platanos”) służą jako produkt do wyrobów napojów alkoholowych i jako surowiec tekstylny, 2 — banan owocowy (Musa sapientum); w przeciwieństwie do pierwszego gatunku zdobył on sobie ważną pozycję w handlu światowym.W Europie pierwsze przesyłki bananów pojawiły się dopiero około 1880 roku.* Kalian bądź nargile — fajka (przeważnie palona przez muzułmanów), której rurka cybuchowa przechodzi przez naczynie napełnione wodą lub wonnym płynem.Stąd zwie się ją również “fajką wodną”.* Amulet — przedmiot, który według przesądnych wierzeń posiada czarodziejską moc; noszony jest dla ochrony przed złymi duchami, chorobami, niebezpieczeństwem.Zbliżone znaczenie ma talizman, czyli przedmiot przynoszący szczęście (talizman szczęścia).* Platan (Platanus) — drzewo rosnące w krajach śródziemnomorskich, w Indiach na południe od Himalajów oraz w północnej Afryce, dochodzące do wysokości 20-30 metrów, silnie rozgałęzione.* Kasty (od portugalskiego casta) — ściśle od siebie odgraniczone zwyczajami i prawami warstwy społeczne.W Indiach w związku z religią hinduską (zwaną hinduizmem bądź braminizmem) składającą się z wielu sekt i wierzeń, istnieje podział ludności na grupy społeczne, czyli kasty, których jest tam około 24 000.Cztery z nich są główne: 1.kapłanów, czyli braminów; 2.wojowników (kshastriya — czyt.kszatrijów); 3.kupców, rzemieślników i rolników (waishya — czyt.waśjów); 4.robotników, czyli pospólstwa (shudra — czyt.śudrów).Przedstawiciele kast najniższych zwą się pariasami (nietykalnymi), są oni pozbawieni podstawowych praw społecznych.Każda kasta dzieli się na podkasty, a te z kolei na sekty.O przynależności do kasty rozstrzyga urodzenie.Hindusi mogą zawierać małżeństwa jedynie z członkami swojej kasty i wybierać tylko te zawody, którymi dana kasta się zajmuje.Wskutek tego kasty stwarzają nierówność społeczną, tamują rozwój postępu, a nawet przez długie wieki powstrzymywały ruch wyzwoleńczo-narodowy Hindusów.2/3 ludności Indii wyznaje hinduizm, dalej poważniejszą liczbę wyznawców ma islam (mahometanizm), a na resztę wyznań składają się: sikhizm, parsizm, buddaizm, dżaninizm, chrystianizm itp., które nie odgrywają większej roli.Wyznawcy hinduizmu wierzą, iż zależnie od zasług dusza człowieka po jego śmierci przechodzi w ciała zwierząt, ludzi lub bogów.Dopiero gdy wreszcie osiągnie odpowiedni stopień doskonałości, zostaje uwolniona od dalszych wcieleń i łączy się z bóstwem w zaświatach.Pierwotnie Indie zamieszkiwali Drawidzi o ciemnej skórze i spłaszczonych nosach, którzy zostali podbici przez pleni ona białych ludzi.Zwycięzcy tępili i spychali na południe półwyspu Drawidów, a sami nazwali siebie “Ariami”, tj.szlachetnie urodzonymi.* Mahut — (mahaut) ujeżdżacz słoni.* W Indiach znanych jest 147 języków i wiele ich narzeczy.Największa liczba ludzi posługuje się językami aryjskimi.Najogólniej języki używane w Indiach można podzielić na:1.indoeuropejskie, które z kolei dzielą się na trzy podgrupy: a — zachodnią (główne języki gudżarate i marathi); b — centralną (główne języki hindi i bihari, przy czym najważniejszym dialektem języka hindi jest hindustani, z którego rozwinęły się języki literackie — urdu i hindi właściwy); c — wschodnią — główny język bengali; 2.języki drawidyjskie (główny język telugu); 3.języki australoazjatyckie (główny język munda).Od 1950 r
[ Pobierz całość w formacie PDF ]