[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Część z nich, nie chcąc wracać do Polski, wyemigrowała do Brazylii i osiedliła się w Osadzie Aguila Blanca (Orzeł Biały) w stanie Espirito Santo, a część wywędrowała do Parany.[119] Rzeka Apurimac wypływa z jeziora Villafro w Andach; na krótkich odcinkach w dolnym biegu przybiera nazwy: Perene i Tambo.[120] Ziemie, na których leżała osada Pancho Vargasa, rząd peruwiański w roku 1927-28 przydzielił polskim koncesjonariuszom na założenie kolonii.[121] Indios bravos - dzicy Indianie, czyli tacy, którzy nie chcą współżyć z białymi.[122] Pod względem fizyczno-geograficznym Peru dzieli się na 3 regiony, typowe dla krajów andyjskich: wybrzeże, pas górski i wschodni równinny.Pas ciągnący się wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, którego szerokość waha się od 50 do 150 km, zwany jest Costa; równolegle do niego leży Sierra, czyli pas górski Andów Peruwiańskich; na południu w granicach Peru znajduje się część śródgórskiego płaskowyżu, czyli Puna, a na stokach Andów wschodnich i u stóp rozciągają się faliste równiny przedgórskie, zwane Montanią.[123] W strefie międzyzwrotnikowej, głównie w Ameryce Południowej i na Antylach, występuje około 90 gatunków kokainowych niskich drzew lub krzewów.W Peru rośnie Erythroxylon coca, krzew od 2 do 5 m wysoki, którego liście zawierają pewien procent kokainy.Liście te z dodatkiem wapna od dawna są stosowane przez krajowców jako używka.Krajowcy często żują liście koki, co wywołuje silne pobudzenie psychiczne i ruchowe, dobre samopoczucie, zanik zmęczenia, pragnienia i głodu.Częste używanie koki czyni spustoszenia w organizmie i umyśle człowieka.[124] Barbasco (Tephrosia toxicarid) - roślina krzewiasta, której trujący sok lub wywar używany jest przez krajowców do połowu ryb.[125] Anakonda (Eunectes murinus) jest największym ze znanych wężów.Jego potężne cielsko osiąga długość do 11 m.Zamieszkuje Amerykę Południową, gdzie przeważnie żyje w wodzie: może długo nurkować i lubi wygrzewać się na słońcu leżąc na starych pniach lub piasku.[126] Drzewa tego rodzaju należą do rzędu motylkowatych, najczęściej Caesalpina, a zwłaszcza Caesalpina echinata.Od tych właśnie drzew o żółtoczerwonym drewnie pochodzi nazwa Brazylii, europejscy koloniści odkrywszy cenne drzewo nazwali je najpierw "brązu"', a później "pernambuco".Okolice i port, skąd wywożono te drzewa, nazwali również Pernambuco.[127] W ostatnim dziesięcioleciu przed II wojną światową Polak, inżynier Stanisław Golewski, wraz z kilkunastoma Indianami z plemienia Kampów wyruszył z Chicozy nad Ukajali i przeszedł przez cieszący się złą sławą Grań Pajonal oraz pasmo Andów aż do kolonii Perene, skąd przez Tarmę prowadziła droga kołowa do Orya, pierwszej stacji kolejowej w kierunku Limy.Golewski, dawny pracownik polskiej kolonii w Cumarii, uzyskał koncesję na zbudowanie linii kolejowej, która miała połączyć obszary nadukajalskie ze stolicą Peru na wybrzeżu Pacyfiku, a pośrednio, poprzez Ukajali i Amazonkę, Limę z wybrzeżem Atlantyckim.Właśnie badając tereny pod budowę przyszłej kolei, Golewski zetknął się w Grań Pajonalu z wolnymi Kampanii.Później z kapitanem Alvarino również dokonywał z samolotu zdjęć tych terenów.W kilka miesięcy potem Alvarino, podczas lotu wywiadowczego, zaginął w Pajonalu, najprawdopodobniej podczas przymusowego lądowania.Sądzono, iż mógł zostać uwięziony przez Kampów, którzy nienawidzili białych przybyszów.Projekt budowy linii kolejowej upadł po załamaniu się polskich kolonii nad Ukajali.[128] Na długo przed podbojem hiszpańskim w państwie Inków istniała sieć doskonałych dróg, o łącznej długości około 10000 km.Wśród nich słynna Wielka Droga Królewska liczyła 5600 km długości, a szerokość jej w różnych miejscach wahała się od l do 3 m.Droga ta pięła się nieraz na wysokości 5000 m n.p.m.[129] Andy, góry w zachodniej części Ameryki Południowej, stanowią najdłuższą barierę górską na Ziemi, a po Himalajach w Azji są drugimi pod względem wysokości górami świata.Olbrzymią ścianą, długości 7500 km, ciągną się wzdłuż wybrzeża Pacyfiku - od Morza Karaibskiego na północy do Ziemi Ognistej na południu.Pomiędzy łańcuchami górskimi znajdują się równiny i doliny, których dno leży około 2 do 3 km poniżej p.m.Geologicznie Andy są młodymi górami fałdowymi.Mimo że wyłoniły się z dna morskiego miliony lat temu, ulegają jeszcze ciągłym zmianom.Niektóre szczyty są aktywnymi wulkanami; trzęsienia ziemi występują dość często.Aconcagua (6960 m) jest najwyższą górą Andów oraz całego kontynentu.W północnej części Andów świat roślinny jest podobny do pobliskich nizin - las przyrównikowy na wilgotnych obszarach oraz trawa lub skrub w suchych okolicach.Dalej na południu, gdzie zimniej i bardziej sucho - drzewa szpilkowe oraz gubiące liście.Z bogactw naturalnych w Andach znajdują się: srebro, złoto, rudy żelaza, miedzi, cyny, wolframu, ropa naftowa, węgiel kamienny i saletra chilijska.[130] W 1915 r.nad daleką rzeką Tahuanija wybuchło powstanie Kampów.Przewodził mu sławny wódz Tasulinczi, który zdołał zjednoczyć do walki przeciwko białym plemiona Grań Pajonalu z powaśnionymi plemionami znad Ukajali.Okolice górnej Ukajali rozgorzały krwawą wojną.Indianie wymordowali poszukiwaczy kauczuku i osadników, docierając do Masisei i dalej, aż na średni bieg rzeki.Potem przez szereg lat biali nie odważali się zapuszczać w tamte okolice.Później, w 1929 r.Indianie również napadli i wybili oddział policji koło miasteczka Requena.[131] Bonanza (hiszp.) - skarb, niespodziewany dopływ bogactwa, a w przenośni szczęśliwy los, określenie czegoś, co przynosi zysk, dochód.Wyraz ten pojawił się w Stanach Zjednoczonych w czasie gorączki złota.[132] Atahualpa (1500-1533) - ostatni władca Inków, podstępnie uwięziony w Cajamarca przez wodza hiszpańskich konkwistadorów - F.Pizarro, łamiąc własne przyrzeczenie polecił stracić Atahualpę, mimo złożonego dużego okupu.Na wieść o śmierci władcy Indianie wstrzymali składanie Hiszpanom złota i część skarbów ukryli.[133] Linia kolejowa Calle-Lima-Oroya jest najwyżej położoną na kuli ziemskiej linią kolejową i do obecnych czasów uchodzi za arcydzieło techniki inżynieryjnej.Długość jej wynosi 218 km; w najwyższym punkcie tory wznoszą się na 4769 m n.p.m., gdzie zbudowano tunel długości 1200 m.Łączna długość 62 tuneli na tej linii wynosi 6 km, a najwyższy z trzydziestu mostów i wiaduktów ma wysokość 70 m.Tę drogę kolejową zaprojektował i kierował jej budową Polak - Ernest Malinowski, inżynier, profesor uniwersytetu w Limie, uczestnik powstania listopadowego, który osiadł w Peru w 1852 roku.[134] Edward Habich (1835-1909) - inżynier i matematyk, uczestnik powstania styczniowego, pełnomocny komisarz Rządu Narodowego w Galicji.W 1869 r.osiedlił się w Limie, gdzie zorganizował pierwszą w Ameryce Łacińskiej wyższą szkołę inżynieryj-no-górniczą.Ściągnął do niej szereg polskich inżynierów jako wykładowców.Zorganizował także peruwiańskie czasopiśmiennictwo techniczne.W Limie znajduje się jego mauzoleum
[ Pobierz całość w formacie PDF ]