[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Objawienie daje pewność tej jedności, ukazując, że Bóg Stwórca jest także Bogiem historii zbawienia.Ten sam jedyny Bóg jest fundamentem oraz rękojmią poznawalności i racjonalności naturalnego porządku rzeczy, na którym z ufnością opierają się ludzie nauki,29 oraz objawia się jako Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa.Ta jedność prawdy naturalnej i objawionej znajduje żywe i osobowe wcielenie w Chrystusie, jak przypomina Apostoł: "Prawda jest w Jezusie" (por.Ef 4,21; por.Kol 1,15-20).On jest Słowem odwiecznym, w którym wszystko zostało stworzone, a zarazem Słowem Wcielonym, które całą swoją osobą30 objawia Ojca (por.J 1,14.18).To, czego ludzki rozum szuka "nie znając" (Dz 17,23), znaleźć można tylko przez Chrystusa: to bowiem, co w Nim się objawia, jest "pełnią prawdy" (por.J 1,14-16) każdej istoty, która w Nim i przez Niego została stworzona, w Nim zatem znajduje spełnienie (por.Kol 1,17).35.Na tle tych ogólnych rozważań należy teraz bliżej zbadać relację między prawdą objawioną a filozofią.Relacja ta wymaga rozpatrzenia w podwójnej perspektywie, jako że prawda ukazana nam przez Objawienie jest zarazem prawdą, którą mamy pojmować w świetle rozumu.Tylko w takim podwójnym ujęciu można określić rzeczywistą relację między prawdą objawioną a wiedzą filozoficzną.Przyjrzyjmy się więc najpierw relacjom między wiarą a filozofią w ciągu dziejów.Na tej podstawie można będzie wskazać pewne zasady, stanowiące punkty odniesienia, które pomogą nam określić właściwą relację między tymi dwoma porządkami poznania.ROZDZIAŁ IV.RELACJA MIĘDZY WIARĄ A ROZUMEMNajważniejsze etapy spotkania między wiarą a rozumem36.Jak czytamy w Dziejach Apostolskich, chrześcijańskie orędzie od samego początku musiało się zmierzyć z różnymi współczesnymi sobie nurtami myśli filozoficznej.Księga ta opisuje dysputę, jaką św.Paweł przeprowadził w Atenach z "niektórymi z filozofów epikurejskich i stoickich" (por.17,18).Analiza egzegetyczna jego mowy na Areopagu pozwala w niej dostrzec liczne aluzje do rozpowszechnionych wówczas poglądów, wywodzących się głównie z myśli stoickiej.Nie był to z pewnością przypadek.Pierwsi chrześcijanie, jeśli chcieli być rozumiani przez pogan, nie mogli się powoływać wyłącznie na "Mojżesza i proroków"; musieli wykorzystywać także naturalne poznanie Boga i głos sumienia każdego człowieka (por.Rz 1,19-21; 2,14-15; Dz 14,16-17).Ponieważ jednak w religii pogańskiej to naturalne poznanie zostało zaćmione przez bałwochwalstwo (por.Rz 1,21-32), Apostoł uznał za najbardziej celowe nawiązanie w swym wystąpieniu do myśli filozofów, którzy od początku przeciwstawiali mitom i kultom misteryjnym koncepcje kładące większy nacisk na Boską transcendencję.Jednym z głównych dążeń filozofów klasycznych było bowiem oczyszczenie ludzkich wyobrażeń o Bogu z form mitologicznych.Jak wiemy, także religia grecka, podobnie jak większość religii kosmicznych, miała charakter politeistyczny i przypisywała cechy boskie nawet przedmiotom i zjawiskom przyrody.Podejmowane przez człowieka próby zrozumienia genezy bóstw, a tym samym także wszechświata, zostały najpierw wyrażone w poezji.Teogonie pozostają do dziś pierwszym świadectwem tego ludzkiego poszukiwania.Zadaniem pierwszych twórców filozofii było ukazanie powiązań między rozumem a religią.Sięgając wzrokiem dalej, ku zasadom uniwersalnym, nie poprzestawali już oni na antycznych mitach, ale chcieli dać racjonalną podstawę swoim wierzeniom w boskość.Wkroczyli w ten sposób na drogę, która wychodząc od dawnych tradycji partykularnych inicjowała proces rozwoju odpowiadający wymogom rozumu powszechnego.Celem, ku któremu zmierzał ten proces, było krytyczne uświadomienie sobie tego, w co się wierzy.Przedsięwzięcie to okazało się korzystne przede wszystkim dla samej koncepcji boskości.Oddzielono od religii warstwę przesądów i przynajmniej częściowo oczyszczono ją w drodze analizy racjonalnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]