[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po-wiadają, że strzeże od zburzenia domu i obsunięcia się murów,ponieważ nikt nie widział, żeby ktokolwiek noszący chalcedonpozostał pod gruzami domu lub murów.Kamień ten chęt-nie kupują Osmanowie, Persowie i wszyscy mieszkańcy Ru-melii.Wycinają na nim imię swoje i osadzają w pierścieniu.Zdarzają się jednakowoż chalcedony barwy białej, żółtej,a także liliowej.Ale jaskrawoczerwony, jednolicie zabarwio-ny chalcedon bez żyłek uważany jest za najpiękniejszy.I kamień do pierścienia, jeżeli jest piękny, kosztuje dwa albotrzy reale.K a r n e o l (achech) bywa barwy czerwonej, bladoczerwo-nej i purpurowej.Za najładniejszy uważany jest kamień jed-nobarwy i bez żyłek.Kosztuje czterokrotnie mniej nizli ja-mani.Wężowiec bywa w czterech gatunkach: czarny, żółty,czerwony i innych barw.Niekiedy występują na nim plamy napodobieństwo róży, cętki, a niekiedy plamy podłużne i wzorzy-ste, ale na kamieniach wszelkich gatunków wzory przypomina-ją łuskę węża.I jeżeli na gładki wężowiec jakiegokolwiek ga-tunku nalać octu albo soku cytrynowego, albo jeżeli dwa ka-mienie włożyć do octu, to zaczną się one poruszać jak żyweistoty: będą zbliżać się jeden do drugiego, jakby dla powitania,i oddalać się jeden od drugiego.Wężowiec ma taką właściwość:jeżeli człowieka użądli żmija, rozcierając ten kamień na osełce,odrobinę dają użądlonemu, resztą smarują porażone miejsce,i człowiek ów tego samego dnia z Bożą pomocą wychodzi z tegocało.Hindusi nader chętnie kupują ten kamień i dają zań dobrącenę; ich król nosi ten kamień w koronie i na palcach.Jedenmischal jego kosztuje dwie złote monety.Jest i inny kamień zwany wężowcem, który po turecku na-zywają chytreliaz-achczasy.Jest krągły i biały, z rodzaju maci-cy perłowej.Jedną stronę ma wypukłą, a drugą gładką.Nagładkiej stronie widnieje obwódka z cienkiej czarnej nici, któ-ra ma kształt zwiniętej żmii.Ma on taką właściwość: przy o-dzik-cawie4 na zaczerwienione miejsce kładzie się wężowiecnasmarowany rubem, czyli patoką, przylega on do zaczerwie- nionego miejsca i nie odpada od niego w ciągu ośmiu lat, pókichory nie poprawi się z pomocą boską.Heliotrop (jasb) ma barwę zielonej portulaki, pokrytyjest mnóstwem czerwonych kropek.Chętnie kupują go Franko-wie.W obróbce jest bardzo twardy; jest go bardzo dużo, jestwszędzie.Krwawnik (chamahi), czyli chińskie żelazo to samo, cosankchatit, po ormiańsku nazywają go kamieniem sygun (śli-skim).Zawsze jest barwy szkarłatnej.Jeżeli potrzeć go na o-sełce, zostawia czerwony ślad, czasem purpurowy, a nawet li-liowy, a także szkarłatny, żółty i biały; a ten krwawnik, któ-ry zostawia ślad czerwony, pomaga na opuchliznę.Jeżeli po-trzeć go osełką i rozpuścić w wodzie różanej, a płyn ten przy-łożyć do opuchlizny dowolnego rodzaju, to z Bożą pomocą przy-niesie pożytek.Onyks (dżyza), który Turcy nazywają babagori, zawieraw sobie wszystkie barwy.Wydobywają go w kraju Jemeniei sprzedają Frankom.Trafia się w wielkich kawałkach, jest su-chy i twardy.Magnes (mygnadis), po turecku mygladuz, po ormiańskuadamand, bywa czarnej barwy.Wiadomo, że jeżeli mieć goprzy sobie, to pomaga na dżygacaw.5 Robią z niego także strzał-kę do kompasu, zwanego przez Turków kiblanuma, tzn.wska-zujący południe.Przyciąga on żelazo, i dlatego nazwano go nie-poruszoną duszą.I jeżeli miecz albo nóż zostawić z nim na jed-ną noc, nazajutrz ten miecz i nóż zaczną przyciągać żelazo,I wszędzie jest tani.J a s p i s nazywa się tak we wszystkich językach.Najlep-szy jest gatunek barwy białego papieru.Niżej ceni się barwyplwociny, portulakową i oliwkową, a jeszcze niżej czarną.Wszy-stkie barwy żyłkowane są niedobre.Trafiają się kawałki wagitrzech tysięcy drachm i nawet więcej.Chętnie kupują go Tur-cy, a biały jaspis kupują Persowie.Biały jaspis nazywa się cha-tai i wydobywa się go w kraju Hindusów.Powiadają, że poma-ga przeciw piorunom: tam gdzie jest jaspis, piorun nie uderzy.Biały, przezroczysty jaspis wagi stu drachm kosztuje czteryreale.Pozostałe mniej są cenione. Błękiciec (nilum), po arabsku feham.Najlepszy gatunek__ czysty, barwy granatowej, przezroczysty.Podobny do szafi-ru.Ale woda nie mieni się w nim jak w szafirze.Bywają dużekawałki po dwa, trzy albo więcej mischali.I jest tani
[ Pobierz całość w formacie PDF ]