[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Usłuchaliśmy tedy, żeśmy się nazad wrócili.1 Instancja - wstawienie.2 Akomodować - stosować.3 Impreza - tu - przesięwziącie.4 Skandenborg - miasto w Danii, w okręgu Arhusen.5 Weil - miasto w Szlezwiku.7 Rekompensa - rekompensata - wynagrodzenie strat, szkód.Przyjedziemy do obozu, aż tu armują się na podjazd; i sam wojewoda chce iść już, in procinctu drogi, aż bieży obersztlejt-nant od kurfistrza, nie życząc tej wojsku turbacyej, gdyż on sam, jako tam od nich pobliżej, może sufficere temu eksperymentowi.Wojewoda rzekł: „Baba z woza, kołom lżej; niech też sobie przynajmniej tą jedną okazyą nagrodzą, co tu jeszcze nic dobrego nie sprawili, a chleba siła zjedli".Roztaszowaliśmy się tedy, a ja po staremu intendo, jak Szwedów z tego tam miejsca wykurzą, zaraz jechać.Jeszcze tedy Prusowie nie wyskubli się tam przeciwko nim, aż nam przychodzi ordynans od króla, żeby wychodzić do Polski.Zadumawszy się ja na owe impedimenta, myślę sobie: „Miły Boże! podobno to do mojej intencyej nie masz Twojej świętej woli".A wtem Rylski wchodzi i pyta: „A nasze zamysły w co?" Odpowiedziałem: „Podobno w nic".Aż on rzecze: „Tak i ja rozumiem, że temu trzeba dać pokój".I tak sobie o tym dyszku-rujemy, żeśmy i podpili, jak to moda polska.Przy owym podpiciu co się przypomnie afekt, to się ledwie nie łzami koloryzuje trunek; a potem rozeszliśmy się.Noc nie dała snu na oczy, choć podpiłemu.Jużem i pił więcej, żeby usnąć; żadnym żywym sposobem nie mogło to być.Tak to uprzykrzone w młodych ludziach są afekty.Mnie ani dobre mienie, ani gładkość, która w owej dziewczynie niewypowiedziana była, przy takim rozumie i niezwyczajnej stanowi swemu nauce, ale afekt jej, który sobie do mnie, lichego człowieka, urościła, a po prostu in plurali mówiąc, urościli, bo jako onej samej, tak i rodziców obojga, jak i domownicy, poddani, już mnie tam właśnie za własnego syna mieli pańskiego.Ofiarując to w dyspozycyą Boską, a ścisnąwszy nóżki Panu Jezusowi, którego miałem na obrazie z Najświętszą Panną, to zaraz jako plastr przyłożył i ochota zaraz nastąpiła ta, żeby do Polski jechać, a tam nie zostawać.Nazajutrz otrąbiono za trzy dni ruszenie, aleć się odwlekło do tygodnia, bo kurfistrz przysłał prosząc, żeby mu cokolwiek zosta-wić komunika, przynajmniej dla sławy, że nie wszyscy Polacy wyszli ex regno Daniae.Takie tedy conclusum, że naznaczono Piaseczyńskiego z półtora tysiący ludzi.Jak ten stanął ordynans, zaraz też consilium mego pana Rylskiego odmieniło się; bo co mię przedtem odwodził, żeby nie zostawać, tak in contrarium przywodził, żeby zostać ex ratione, że i on zostawał się, podając mi wiela sposobów, że będzie wiela okazyj, że tam możemy być i postanowić de ulterioribus, a potem wolno będzie czynić z tym co chcieć.Znowu tedy nachyliła się myśl do tej perswazyej.Ksiądz Piekarski dowiedział się o tym traktacie.Dopiero inwektywy1 na mnie: „Nie czyń tego; coć po tym; albo wiesz, quo fine rzeczy pójdą?; a kiedy cię ta uwiedzie dulcedo dobrego mienia et usus cohabitandi, żeć do tego nie przyjdzie wyjechać do Polski, kiedy nastąpią persuasiones continuae i ułowią cię, że tu mieszkać będziesz; z jakim przestajesz, takim się stajesz - zostaniesz lutrem; aż tu będzie piękna: żony dobrać, a duszę stracić.A do tego co by za pociecha rodzicom i krewnym z tego tu dobrego była ożenienia, gdyby przez poczty tylko o tobie słyszeli, a ciebie nie widzieli; tak właśnie, jakobyś też umarł, a dostał się do nieba, gdzie jest regnum amplissimum i z większymi dostatkami, niżeli pana Dywarna facultates.Nie toć to jest pociecha słyszeć o krewnym, że się on ma dobrze za 200, za 300 mil, ale to, kiedy ja mam go blisko.Nie czyń tego, proszę!" - Tak ci się tedy stało i podobno dobrze, bo Rylski prędko potem na Fioniej zginął.Quis scit, jeżeliby się tam i mnie nie dostało, bo pewnie i ja, tam zostawszy, musiałbym był tej okazyej nie omieszkać.Poszliśmy tedy szczęśliwie ku granicy, pożegnawszy się z owymi, co tam zostawali, a zapłakawszy, poglądając w tamtą stronę, gdzie się mnie na zimę spodziewano.Oni zaś, jak się dowiedziano, że się wojsko nasze rusza do Polski, wyprawiono tegoż Wolskiego z listem, ordynowawszy go, jeżeli już wojska w obozie nie zastanie, żeby gonił choćby1 Inwektywa - napaść słowna, obelga.do Amburku1, prosząc przynajmniej, żebym w Amburku zaczekał na dalszą konferencyą.Ubrali chłopa w niemieckie suknie, a język był mazowiecki, bo nie umiał więcej wymówić, tylko: „Gib Brod, gib Szpek, gib Hafer"2, i tym podrwili; bo gdyby był w polskich sukniach jechał, ledwie by był wojska nie dogonił od obozu w 15 mil (jakom zaś konfrontował czas z jego powieści).Ale przejechawszy owe miejsca, które byli zalegli Szwedzi - bo już byli, skąd przyszli, nazad uciekli, nie chcąc z kurfistrzem experiri - napadł na cesarskich.Mówią do niego po niemiecku, nic; po łacinie, nic; dopieroż mówią: „Szpieg ty jakiś, suknie niemieckie; według stroju mowy nie masz".Wzięli konia, odarli i listy przeczytawszy, piechotą go nazad puścili.I tak nie przyszło owych ostatnich czytać komplementów, o których zaś Wolski powiedał, wyszedszy do domu stamtąd, że nie podobna by rzecz, aby było nie uczynić dla tych listów, które były od rodziców.Te listy czytali przy nim cesarscy i zaś potem, kto umiał po polsku, pytali go de statu rerum, co to i jako? Jak powiedział, którzy uważni, mieli za złe tamtym, co go zatrzymali i porabowali, ponieważ to w takiej posłany był materyej.Kazali mu tedy czwartego dnia wyniść wolno spod warty; który jako powrócił do pana, dopiero napełnił się dom lamentem, bo oni jeszcze mieli nadzieję, że za tymi listami zostanę w Amburku, jeżeliby był z nimi dogonił, a stamtąd już by były sposoby przejazdu.To dziwna, żem zaś konfrontował czas z czasem według relacyej Wolskiego, to właśnie wtenczas, kiedy się tam źle działo, kiedy go z listami zatrzymano, kiedy za powrotem owe w domu nastąpiły żale, to mnie też takie ciężkości na sercu czyniły, żem nie wiedział, jeżelim żyw.Zaremba Jędrzej to mię nie odstąpił piędzią, widząc pomnie owe alterationes.Jak to przecie serce praesentit.W tym wszystkim znać Boskiej woli nie było i dlatego tak się stało.Jakeśmy tedy odeszli z Jutlandu, Piaseczyński Kazimierz, jako mąż chciwy i w rycerskim dziele prawie par Czarnieckie-1Amburk - Hamburg, port niemiecki.2Gib Brod, gib Szpek, gib Hafer - daj chleba, daj słoniny, daj owsa.mu, starał się pilnie, żeby stawać pro gloria gentis i żeby owi, którzy z nim aemulabantur, widzieli, że tam nie darmo chleba zjada.Piaseczyński tym, żeby sobie i Polszcze dobrą zostawił sławę, upatrzywszy tedy czas i widząc, że już Szwedzi nie tak diligenter, jako przedtem, póko nasze wojsko nie przeszło, pilnują lądów Fioniej, ale bardziej tam się opponunt przeciwko cesarskim i brandeburskim, wziąwszy u kurfistrza trzy regimenty piechoty, przeprawił wojsko w statkach i konne, i piesze.Lubo tedy broniono potężnie naszym wysiadać, ale - jakom już namienił - rozerwaną mieli Szwedzi potęgę po różnych szańcach nad lądami; niżeli się tamci zgromadzili, tymczasem nie mogli ci wytrwać i wpuścili naszych na ląd.Skoczyli tedy nasi konni na owych, rozerwali i wycięli, a potem stanąwszy, czekali, że więcej będą mieli gości.Gdyż tam samych Szwedów było 12
[ Pobierz całość w formacie PDF ]