[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak więc ziemiaństwo, które poprzez uwłaszczenie, powstanie styczniowe lub nieudaczność, nie mogło sobie poradzić, utrzymać majątku czy też go straciwszy przenosi się do miast w poszukiwaniu lepszych warunków życia.Zazwyczaj nie mieli dużego majątku i pieniędzy, ale byli wykształceni i poprzez intelekt starali się sobie zapewnić dobre warunki życia.Taki jest rodowód polskiej inteligencji.Należy również wspomnieć o twórcy "Doktora Piotra", "Siłaczki", "Ludzi bezdomnych" oraz "Przedwiośnia" - Stefanie Żeromskim.Pisał on w okresie Młodej Polski i stworzył wzorzec zachowania polskiego inteligenta.Tytułowy Piotr Cedzyna jest synem Dominika, zubożałego szlachcica, który okrada robotników chcąc zapewnić wykształcenie.Kiedy Piotr dowiaduje się o tym fakcie, chce przyjąć pracę z dala od ojca, by spłacić dług zaciągnięty wobec robotników.Staje się on przez to okrutny i bezwzględny wobec ojca.Piotr przedkłada obowiązek względem społeczeństwa nad życie osobiste, za wszelką cenę chce być uczciwy.Nie interesują go sprawy materialne i podobnie jak romantycy ma poczucie misji, którą musi spełnić."Siłaczka" to Stanisława Bozowska, która trafia do Obrzydłówka jako nauczycielka.Jest ona zestawiona z Pawłem Obareckim na zasadzie kontrastu.Stasia jest idealistką, poświęca się dla ludu i przez to żyje w nędzy, choć mogłaby jak Obarecki ulec presji środowiska, zdławić ideały i żyć dostatnie.Stanisława Bozowska chce pisać "Fizykę dla ludu", nieść ludowi dar swojej pracy.Głównym bohaterem w "Ludziach bezdomnych" jest doktor Tomasz Judym.Jest to postać rozwinięciem postaci z "Siłaczki" i "Doktora Piotra".Bohaterowie Żeromskiego mają cechy bohaterów romantycznych i pozytywistycznych, są spotkobiercami tych dwóch epok.Judym jest idealistą z wewnętrznego nakazu pomocy poświęcającym się dla niższych klas społecznych, z których się sam wywodzi.Judym musi wybrać drogę życiową albo biedną i pełną poświęceń.Wybiera tą drugą, chcąc służyć ludziom.Zajmuje się biednymi chłopami, robotnikami, poświęcając dla nich szczęście prywatne, miłość i walcząc z przeciwnościami.Tomasz jest uparty, nigdy nie idzie na kompromis, uważa, że ma dług do spłacenia wobec warstw, z których się wywodził.Uważa się, że los Judyma jest związany z mitem, losem Chrystusa.W "Przedwiośniu" są ukazane losy Cezarego Baryki, który wraz z ojcem jedzie do Polski, po wybuchu rewolucji w Baku.Po drodze do wymarzonej niepodległej Polski ojciec Cezarego umiera.Cezary Baryka jest tu przedstawiony jako młody intelektualista, poszukujący właściwej drogi, idei, której można by służyć.Szymon Gajowiec pomaga mu urządzić się w Warszawie.Cezary poznaje sytuację różnych klas społecznych i stwierdza, że żadna z nich nie nadaje się do rządzenia krajem.Czuje się zawiedziony, gdyż tej idei, której szukał nie znalazł.Tragizm powstań narodowych.W III części Dziadów Adam Mickiewicz ukazuje sytuację jaka panuje w kraju przed wybuchem powstania listopadowego.Autor wyraża swój głos w dyskusji na temat przyczyn upadku powstania.Należy zastanowić się, czy autor nie upatruje arystokracji jako warstwy klasowej odpowiedzialnej za klęskę powstania.Obraz towarzystwa stolikowego, które nie jest zainteresowane losami państwa, kulturą i tradycjami polskimi.Ich życie upływa na zabawach, balach wydawanych przez Nowosilcowa, który uważany jest za najlepszego organizatora bali.Na zasadzie kontrastu przedstawiony jest realny obraz narodu, ukazujący cierpienia ludu wywołane represjami Nowosilcowa.Zaborca trzyma w areszcie młodych ludzi podejrzanych o walkę wyzwoleńczą bez podania aktu oskarżenia, bez powiadomienia rodziny.Więźniowie są torturowani, katowani fizycznie i psychicznie, są bez prawa do obrony.Przesłuchania doprowadzają do zaniku wartości patriotycznych, chęci walki u więźniów.Ci, którzy przetrwają i nie złamią się są wywożeni w kibitkach na Syberię.Widoczna jest solidarność pośród więżniów, Tomasz proponuje, by wszyscy samotni przejęli na siebie winy tych, którzy mają rodziny, aby uchronić niewinnych ludzi przed represjami.Wywożeni więźniowie nie poddają się do końca, zachowują godność ( chłopak ciągnie ciężką kulę u nogi, inny więzień krzyczy "jeszcze Polska nie zginęła" ) - Justyn Pol, który uniknął represji, chce się mścić za kolegów ("zemsta na Boga i choćby mimo Boga" ); - Rolinsonowa, matka Jana, prosi o łaskę dla syna, który został aresztowany.Syn stanowił dla niej wsparcie duchowe i materialne.Walka o niepodległość doprowadza do dramatu rodzinnego.Juliusz Słowacki w "Kordianie" niejako wytyka przyczyny upadku powstania listopadowego.Autor krytykuje Chłopickiego za niezgodę na udział chłopców w powstaniu.Skrzyneckiemu zarzuca złe kierowanie powstaniem, złe dowodzenie wojskiem.Krukowiecki ukazany jest jako zdrajca.J.U.Niemcewicz to stary człowiek, nie nadający się do udziału w powstaniu.J.Lelewel to mól książkowy, biografista, Słowacki wytyka mu dwuznaczność wypowiedzi politycznych.Dopatruje się przyczyn klęski w złym dowodzeniu i braku udziału całego społeczeństwa w walkach.Kordian jest ogarnięty nienawiścią do cara, chce go zabić za każdą cenę, chce się poświęcić dla narodu - śmierć własna w zamian za wolność innych ludzi.W "Grobie Agamemnona" Słowacki zarzuca społeczeństwu zgodę na życie w niewoli, brak poświęcenia i połowiczność w walce.Umiejscawia Polaków między żołnierzami z Cheromei ( symbol tchórzostwa ), a Termopil ( bohaterstwo ).Autor czuje się winny takiej postawy społeczeństwa, gdyż sam nie brał udziału w walkach.Wyraża jednak pogardę i nienawiść do życia w niewoli ("Nie, pierwej skonam, niż iść tam z łańcuchem").Występuje tu wołanie, apel do ludu, by wyzwolił się spod rządów szlachty; jednocześnie ukazuje dzieje Polski szlacheckiej ("Polsko, lecz ciebie błyskotkami łudzą, pawiem narodów byłaś i papugą, a teraz jesteś służebnicą cudzą").E.Orzeszkowa w "Nad Niemnem" - powstanie listopadowe wyrażone poprzez pamięć o uczestnikach, którzy spoczywają w wspólnej mogile.Andrzejowa - żona powstańca głęboko przeżywa śmierć męża, kultywuje tradycje patriotyczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]