[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W Jeziorze Erno dzwony często słychać, a czasemwidać wierzchołki dzwonnic Kościelnych i krzyże, które się zez
rzódła zrobiło, grzesznych obywatelów funditus z krajem,chudobą, domami, zalewając, wielkie wody z siebie wylawszy nakraj tameczny, jako świadczy Arnoldus Gambrese.W MomoniiProwincji jest z
rzódło, pijących ludzi siwemi czyniące: e contra wProwincji Ultonii z
rzódło spędzające siwiznę teste Botero.O SZWECJI, DANII i NORWEGIISZWECYA jest kraj od północy, bardzo zimnem Obywatelówopprymujący, ma wiele rzek i Jezior w morze wpadających.Lasówtam wielkość zmniejszona teraz z profitem Królestwa, bo palącdrzewa, tym posypują góry popiołem i skaty gołe, po tym siejąróżne zboża na nich, dosyć bujno rosnące i plenno rodzące się.Sątam minerały żelazne i miedziane bardzo obfite.Wielka tusposobność do budowania Okrętów, które robią w SudermańskimXięstwie, pod Miastem Nikoerping albo Nikopią, a to dla żelazai drzewa zgodnych abundancji, Majstrów na 6 tysięcy wlot stanie.Prędzej tam i więcej statków za tysiąc sprawisz czerwonychzłotych, niżeli gdzie indziej za million.Geniusz Szwedzkiej Nacji ten jest, że od kolebki na zimnocierpliwi, silni i długo żyjący, próbą jest Z
.Dawid Opattameczny, który żył lat 150.W Ojczyz
nie ku Cudzoziemcom są zdobrym affektem, extra, Ojczyzny na nich tyranni nieludzcy.Lapończykowie, kraj swój pod Szwecją, Danią i Moskwą mający,geniuszu są osobliwego i natury, że chleba nie mają i nie znają,ani chałup, pod Niebem i w sałaszach rezydujący, zwierzynątylko, more bestiarum żyją, z których prostych skórą sięodziewała, z piękniejszych futra przedawają, żyją i rybami, jakowydry i rybołowy.Zwierz tu osobliwszy Rangifer, do JeleniaBenedykt ChmielowskiNowe Ateny 365podobny, rogi tylko ma płaskie, który przez noc i dzień 30Polskich mil ubieży.Jeżdżą nim tameczni Obywatele w sankizaprzągłszy, po wierzchu śniegów zamarzłych; które zgłodzonekopytami łamią śnieg i trawy szukają.Obywatele zaś w kraju Skriefinnii między Botnią, tak rzeczonejod A
yż zażywają tychże łyż, niby sanie naszych, żelazną blachąpodkowanych, pod nogi obie je włożywszy, bardzo prędko powierzchu lodów, mrozem zatwardzonych biegają, gdzie zamyślą.Kraj ten leży w Finlandji, albo w Finnomarchii.DANIA od pierwszego Króla swego, Dan, wzięła imię, albo też odsłowa Dannemans, to jest od rosłych i brakownych ludzi rzeczona.Jonas Koldingensis Autor piszący o Danii, wywodzi, że Dani,Svevi, Nortmanni, są Ortu & genere Gotowie i Getowie, a Ci odGomora Syna Jafetowego pochodzą; który Gomer jest Cimbrów wDanii Autor i Rodzic, to jest tych krajów, gdzie teraz jestPeninsula, alias, Cimbrica Hersonesis, pospolicie od Juttówmieszkańców Jutland nazwana.KR�L�W Duńskich Seriem nie kładę, bo bym Opus swojeonerował długością; kilku tylko wspomnę, że pierwszy był DANKról; po którym liczą 100 kilkunastu.%7łona jego była Gritha.Frotho, zwany Author pacis, panował, kiedy się narodził KrólPokoju, Chrystus Pan.Za Fridleusa II dwanaście Olbrzymówzjawiło się było w Norwegii, ale ich pobito.Za Sniona głód ciężkiDanią uciemiężył, że Duńczykowie aż za Alpes zaszli,Longobardów wycięli, żony ich sobie pobrali.Haraldus, pierwszyChrześcijanin Król w Danii Roku 826.Ericus III, nazwiskiemBonus, z Jeruzalem powracając, na Insule Cyprze pierwszy z ludzipogrzebiony i od ziemi przyjęty, gdy tam ziemia umarłychwyrzucała.Roku 1105.Waldemarus III, Cognomento Reprobus,chytry, łakomy, scelerat, o co od Papieża strofowany, hardoBenedykt ChmielowskiNowe Ateny 366odpisał, Wiarę Z
.postponując: Naturam habemus a DEO, Regnumab Incolis, Divitias a Parentibus, Fidem autem a Tuispraedecessoribus, quam, si nobis non faves, remittimus perpraesentes.Vale.Nie wielki był Zelant! Chiristiemus II był wDanii niezliczonych nieszczęść Autor, Tyran, Wiarołomca,Z
więtokradca, Infamis, Nerona i Falarydesa w tyranniiprzechodzący, dlatego z trzech Królestw wyzuty.NORWEGIA rzeczona jest od słowa Niemieckiego Nord, to jestPółnoc, i Weg, to jest Droga, niby Północna Droga, od PliniuszaNerigon rzeczona, vulgo Norrick.W tym tu kraju lokująGeografowie Starożytnych Sitones.Obywatele tutejsi są wielkiej poczciwości; ku Cudzoziemcomprzychylni, na zimno i głód trwali, pracami nie ustraszeni,różnemi bawiący się kunsztami, w których są bardzo ćwiczeni.Którzy w północnej mieszkała Norwegii, chałupy sobie z kościwielorybów klecą, skórami tychże ryb przykrywając.A
OWKA w Norwegskim Królestwie pod Spitzbergą i GronlandiąInsułami nie płotek i ślizów, ani mrzewek; ale WIELORYB�W,którą tu mają Francuzi, Anglikowie, Hollandowie, Duńczykowie,Hamburczykowie w ten sposób: Gdy jest letnie Solstitium, tamjest trzy miesięczny dzień ustawiczny, wtenczas Flis na skalewartuje, jeno postrzeże Wieloryba igrającego, wodę rzucającegodo góry, daje swoim znak towarzyszom, ci zewsząd przybywają nałódkach, pocisk ostro zakowany na niego ze wszystkich sił rzucają,na zad się cofając i sznur z pociskiem owym w nim utkwionympuszczając.Wieloryb ból czując, to do dna, to do góry z impetemwielkim i szumem tłucze się; interim krew go uchodzi, zdycha, nawierzch wypływa [ Pobierz całość w formacie PDF ]