[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[.] W Europie Zachodniej gotowość godzenia się z takim rozwiązaniem byłaznacznie ni\sza.Tak na przykład w katolickiej Portugalii, która wkroczyła na drogę przemian demokratycznych pózniej ni\większość krajów zachodniej Europy, odsetek osób podzielających tę opinię wynosił 35 procent.W krajach skandynawskichwyró\niających się najbardziej zaawansowanymi procesami egalitaryzacji kobiet i mę\czyzn był on znacznie ni\szy; wNorwegii i Finlandii wynosił około 15 procent, a w Danii i Szwecji 10 procent.Ogólnie w krajach katolickich - w tymrównie\ w objętych analizami porównawczymi Austrii, Brazylii i Chile - więcej badanych ni\ w innych krajach było skłonneakceptować dyskryminacyjną politykę zatrudniania" (Siemieńska, Marody 1996: 45-16).Dyskryminacja na rynku pracy ma konsekwencje sięgające poza sam rynek pracy.W Polsce mniejszezarobki kobiet w połączeniu z ni\szym wiekiem emerytalnym (co traktowane jest jako przywilej) powodują,\e ró\na jest średnia wysokość emerytur mę\czyzn i kobiet.Ró\nica ta widoczna w starym systemieemerytalnym, w nowym systemie, jak wszystko wskazuje, jeszcze się zwiększy (Fuszara 1999).Ró\nice płci w sferze władzy i politykiPłeć powszechnie stanowi barierę awansu i kobiety zajmują zazwyczaj ni\sze pozycje zawodowe ni\mę\czyzni.W sferze pracy władza najczęściej nale\y do mę\czyzn.Nawet w silnie sfeminizowanychsektorach gospodarki stanowiska kierownicze zajmują częściej mę\czyzni ni\ kobiety.Skupienie władzy wrękach mę\czyzn szczególnie jaskrawo widoczne jest na poziomie państwa, i to niemal we wszystkichkrajach.Ankieta przeprowadzona w 1971 roku w dziewięćdziesięciu trzech społeczeństwach wykazała, \e wka\dym z nich polityczną władzę sprawują w ogromnej większości mę\czyzni, a w 88 procentach tych\ezajmują wszystkie wa\ne polityczne stanowiska.Poza bardziej sformalizowanymi i obywatel- 354 Część czwarta.Podziały społeczneskimi systemami politycznymi mę\czyzni w 84 procentach społeczeństw odgrywają wszystkie istotne roleprzywódcze, równie\ w grupach rodowych" (Wrangham, Peterson 1999: 146).W Europie kobiety uzyskiwały czynne i bierne prawa wyborcze stopniowo w kolejnych krajach dopiero wXX wieku.Odsetek kobiet wśród parlamentarzystów danego kraju nie wykazuje \adnych korelacji z datąuzyskania przez nie praw wyborczych.W Polsce świat polityki tak\e jest światem mę\czyzn.Przewaga liczebna mę\czyzn uzasadniana bywa woląwyborców.Tymczasem to, kto zostaje wybrany' zale\y w znacznej mierze od tego, kto i jak był zgłaszany,a tak\e jak promowany przez partie polityczne.Wśród przedstawianych przez partie kandydatów jestzazwyczaj niewiele kobiet.W polskich wyborach 1993 roku w dziewięciu województwach \adna zpartii, z której zostali wybrani senatorzy, nie zgłosiła ani jednej kobiety.Ogólnie w tych wyborach kobietystanowiły jedynie 9,9 procent kandydatów do Senatu (Siemieńska 1996: 93).W wyborach 1997 roku wśródkandydatów do Sejmu było 16 procent, a do Senatu - niecałe 11 procent kobiet, na listach krajowych zaśzajmowały one ogółem 14 procent miejsc (Fuszara 1999).Kobiety są najczęściej umieszczone na listach nadalekich pozycjach (Siemieńska 1996:94), a tak\e słabiej promowane w środkach masowego przekazu.Analizaprzekazów telewizyjnych związanych z wyborami 1997 roku ujawniła, \e w telewizji ró\ne ugrupowaniapolityczne promowały niemal wyłącznie (a niektóre wyłącznie) mę\czyzn" (Fuszara 1999).Z kolei analiza wyników wyborów 1993 roku wykazała, \e nieprawdą jest, jakoby wyborcy nie chcieligłosować na kobiety.W województwach, w których kandydowali przedstawiciele obu płci, średnia liczbygłosów oddanych na kobiety była większa ni\ średnia liczby głosów oddanych na mę\czyzn (Siemieńska1996: 93).Okazało się równie\, \e średnie poło\enie kobiet na listach kandydatów według rankingu imprzypisanego przez poszczególne partie było w wielu okręgach ni\sze przed głosowaniem ni\ ich średniemiejsce po uporządkowaniu kandydatów według liczby głosów oddanych na nich przez wyborców" (Sie-mieńska 1996: 94).Nie inaczej przedstawia się sytuacja na poziomie wybieralnych organów władz samorządowych.Tak\e tutajkobiety stanowią jedynie kilkanaście procent zgłaszanych kandydatów, z tym \e odsetek ten jest zazwyczajnieco wy\szy w gminach większych.Pomijaniu kobiet na listach wyborczych towarzyszy przekonanie, \e kobiety nie nadają się do polityki i nieinteresują się nią.Tymczasem, jak wykazują badania, jest w tym tylko część prawdy.Zainteresowania po-lityką kobiet silniej ni\ zainteresowania mę\czyzn zale\ą od poziomu Rozdział XV.Ró\nice płci jako ró\nice społeczne 355wykształcenia i usytuowania społeczno-zawodowego - im są one wy\sze, tym większe jestzainteresowanie polityką.W rezultacie ró\nicujący wpływ płci na zainteresowania polityką występujejedynie wśród osób o wykształceniu podstawowym i zasadniczym zawodowym (Siemieńska 1996: 86).Dopominanie się o większy udział kobiet w polityce uzasadniane jest nie tylko powoływaniem się naprawa przysługujące wszystkim ludziom, ale tak\e tym, \e kobiety ze względu na swoje specyficzne do-świadczenia \yciowe, wynikające z ich cech biologicznych i kulturowo ukształtowanych modeli ich ról wspołeczeństwie, mogą wnieść do polityki odmienne spojrzenie, przyczyniając się do lepszej identyfikacji wa\-nych społecznie problemów i sposobów ich rozwiązywania" (Siemieńska 1996: 68).Badania ujawniają ró\nice w sposobie działania kobiet i mę\czyzn w sferze polityki.Stopieńautorytaryzmu jest wy\szy wśród posłów ni\ wśród posłanek.Dla kobiet celem jest częściej realizacjaokreślonych zadań ni\ samo uzyskanie wpływów politycznych.Kobiety są te\ bardziej od mę\czyznwyczulone na potrzeby ludzi i częściej opowiadają się za rozwiązaniami legislacyjnymi chroniącymi grupyszczególnie poszkodowane (Siemieńska 1996: 107,124).Ró\nice płci w sferze obyczajuObyczaje z trudem oraz bardzo powoli ulegają przekształceniom w wyniku zmian zachodzących wspołeczeństwie.Wkroczenie kobiet na rynek pracy w XIX wieku, jak równie\ uzyskanie przez nie prawpolitycznych w wieku XX nie spowodowały egalitaryzacji postaw wobec obu płci i nie doprowadziły dojednakowego ich traktowania
[ Pobierz całość w formacie PDF ]