[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W tym też czasie zasiedlili Wyspy Brytyjskie i tereny obecnej Francji, którą nazwano Galią, gdyż Rzymianie zwali Celtów Galami.Ok.400 r.p.n.e.opanowali terytoria północnej Italii, nazwane później Galią Przedalpejską, a w 390 r.wyprawili się na Rzym, który zdobyli i splądrowali, szerząc strach i grozę w całej Italii.Obrońcy rzymscy uciekli, widząc hordy półnagich barbarzyńców, ubranych w skóry, wrzeszczących i wymachujących mieczami i toporami.W 278 r.p.n.e.Galowie celtyjscy zaatakowali państwa greckie, dotarli do Delf w środkowej Grecji, a po niepowodzeniach szturmów, podbili Trację i północną Anatolię, zakładając tam swe państwo Galację w Małej Azji, które z kolei w 230 r.p.n.e.rozbił władca sąsiedniego Królestwa Pergamonu.W III-II w.p.n.e.prawie wszystkie terytoria, zamieszkałe przez Celtów znalazły się w granicach imperium rzymskiego.Kultury Celtów i Rzymian przenikały się wzajemnie.Od ok.III w.p.n.e.powstawały miasta celtyckie, otaczano je wałami ziemnymi i drewnianymi fortyfikacjami.Ulice przecinały się pod kątem prostym, wzdłuż nich stawiano prostokątne domy z podwórkami.Od II w.p.n.e.Galowie posługiwali się pieniędzmi ze złota, później także ze srebra i miedzi.Rzymianie przejęli od nich stosowanie pługów do orki i beczki z klepek drewnianych.W wiekach V-III p.n.e.Germanowie zamieszkiwali część Półwyspu Skandynawskiego i obecną Danię, Ilirowie i Trakowie - północne Bałkany, Słowianie - terytoria od Łaby do Dniestru, Scytowie - stepowe tereny na północ od Morza Czarnego, Sarmaci - rejony na północ od Morza Kaspijskiego, Bałtowie i Ugrofinowie - na wschód od Bałtyku, Lapończycy - północne regiony Skandynawii.Ten geograficzny obraz rozmieszczenia różnych grup etnicznych w Europie ulegał przez stulecia powolnym zmianom, przyśpieszanym w okresach wędrówek ludów.Większe wędrówki ludów miały miejsce w III i w IV-V w.n.e.Rzym starożytny (753 p.n.e.- 395)Założenie Rzymu.Historycy określają ściśle datę założenia miasta Rzymu na 21 kwietnia 753 r.p.n.e., choć opowieść o tym wydarzeniu tchnie głęboką legendą.Według niej założycielami miasta byli dwaj bracia, bliźniacy, Romulus i Remus, pochodzący z dynastii królów etruskich, wywodzącej się od wodza trojańskiego Eneasza, przybyłego w XII w.p.n.e.z podbitej przez Greków Troi.Porzucone nad brzegiem Tybru w koszyczku niemowlęta uratowała wilczyca, która nakarmiła i schroniła je w grocie pod wzgórzem Palatynu.Potem odnaleźli je pasterze, wśród których chłopcy spędzili swą młodość.Gdy dorośli, założyli miasto.Jego czworokątne granice zaorał pługiem Romulus, od którego imienia osada wzięła swą nazwę.Miejsce było znakomite, nad brzegiem spławnej rzeki, blisko morza, na szlaku solnym, obejmowało siedem wzgórz, dogodnych do obrony i zabudowy.Początkowo Rzym zajmował niewielki teren, częściowo bagienny.Dopiero po osuszeniu mokradeł i ich zabudowie, oraz po przyłączeniu sąsiednich osad i otoczeniu całości murami warownymi, powstało miasto, jakie w IV w.p.n.e.stało się jednym z największych miast epoki.Zaś z małego miasta-państwa, rządzonego na zasadach wspólnoty rodowej, wyrosło wielkie europejskie mocarstwo imperialne.Etruskowie.Pierwsze 250 lat istnienia miasta-państwa Rzymu związane były z wpływami sąsiedniej cywilizacji etruskiej.Rozwijała się ona w Środkowej Italii i obejmowała kilkanaście miast-państw, dominujących gospodarczo i politycznie na Półwyspie Apenińskim.Zamieszkujący je Etruskowie słynęli z umiejętności melioracji gruntów pod uprawy rolne oraz produkcji ceramiki i rzemiosła metalowego, głównie z brązu.Zboże, zdobione wyroby ceramiczne i z terakoty, a także drewno, pozyskiwane w wielkich lasach, oraz żelazo, wytapiane z lokalnych złóż rudy, były podstawą ich bogactwa.Państwa etruskie nie stanowiły jednego organizmu politycznego, a łączyła je przede wszystkim religia, która w części wywodziła się z wierzeń greckich, a później sama stała się w części podstawą religii rzymskiej.Największy rozkwit Etrurii miał miejsce w VI i V w.p.n.e.Był on też udziałem Rzymu, w którym panowali królowie etruskiej dynastii Tarkwiniuszy (750-510 p.n.e.).Miasto wtedy znacznie się rozrosło, wzbogaciło o wiele kamiennych świątyń, system kanalizacji miejskiej, a nieco później uzyskało mury obronne.Składało się z trzech dzielnic, z których każda dzieliła się na 10 wspólnot (kurii).Król był równocześnie najwyższym wodzem, kapłanem i sędzią.Rządził, korzystając z doradztwa kapłanów, Senatu, czyli rady starszych i Zgromadzenia Ludowego, wyłanianego przez kurie.Okres świetności Etrurii skończył się na początku IV w.p.n.e., po najechaniu półwyspu Apenińskiego przez Galów, którzy splądrowali wcześniej całą północną prowincję padańską.Republika i podbój Italii (509-27 p.n.e.).Na początku V w.Rzym z królestwa przekształcił się w państwo republikańskie.Mianowicie w 510 r.p.n.e.grupa arystokratów zbuntowała się przeciwko despotycznej władzy etruskiego króla Tarkwiniusza II Pysznego, zmuszając go do ucieczki, po czym przez kilkadziesiąt lat zapanował w Rzymie chaos w życiu politycznym.Z arystokratami, czyli patrycjuszami, o władzę rywalizowali plebejusze, to jest pozostała ludność miasta.Ostatecznie w Rzymie republikańskim ukształtował się ustrój, który można by określić jako demokrację grupową.Wynikała ona ze stosowania zasady podziału obywateli na pięć klas według kryterium posiadanego majątku, z czym wiązały się zróżnicowane podatki, obowiązki wojskowe i uprawnienia polityczne.Np.najbiedniejsi, czyli proletariusze, nie płacili podatków, wolni byli od służby wojskowej i nie brali udziału w życiu politycznym.Formalnie najwyższą władzą było zgromadzenie ludu rzymskiego.Lecz dyskusje i głosowania przeprowadzano w trybusach, to jest w jednostkach terytorialnych, na jakie została podzielona republika, przy ograniczeniach prawa do głosu itp.W rezultacie demokracja obejmowała faktycznie jedynie zamożnych właścicieli ziemskich, a omijała prawie zupełnie ubogich chłopów i proletariat miejski.Ukształtowanie i uporządkowanie na dłuższy okres czasu władzy republikańskiej w Rzymie nastąpiło faktycznie dopiero po wydaniu w 450 r.p.n.e.pierwszego kodeksu praw rzymskich, tak zwanego “Kodeksu XII Tablic”.Najwyższa władza spoczęła w rękach dwóch konsulów o rocznej kadencji.Podlegała im magistratura, czyli urzędnicy, powoływani przez zgromadzenia ludowe do pełnienia określonych zadań.Władza ustawodawcza i zatwierdzanie uchwał zgromadzeń ludowych należały do 300-osobowego Senatu, w którego skład wchodziły patrycjat rzymski i zasłużone rody plebejskie.Dodatkowo od 471 r.p.n.e.wprowadzono w Rzymie instytucję trybunów ludowych, reprezentujących interesy plebsu i współrządzących miastem.Na czas wojny wojskiem dowodził dyktator, powoływany w tym celu przez konsulów.W pierwszej połowie V w
[ Pobierz całość w formacie PDF ]