[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W mieście tym zginęła jego żonawraz z dziećmi, on sam zaś stracił całe mienie; gdy ktoś go zapytał, czy coś stracił,człowiek ów zaprzeczył mówiąc: moje dobra są ze mną.Według Apostoła nale-ży skierować swe serce ku dobrym rzeczom.Można za takie uważać piękność,zdrowie i inne dobra cielesne, wspólne ludziom i zwierzętom; lepsze są dobraduchowe, takie jak uczoność, wiedza, i inne podobne rzeczy konieczne dla ulep-217 szenia duszy; najlepsze zaś to cnota i łaska.Każdy więc powinien wybrać wśródnich to, co ma największą wartość.8.Seneka twierdzi, że jeden dzień mędrca jest więcej wart niż całe życie głup-ca.W mędrcach jest prawdziwa uczciwość, dla gminu zaś wystarczy tylko jejpozór; podobnie jak pozorny jest blask spróchniałego pnia świecącego w ciemno-ści, tak też pozornie dobry jest uczynek sprzeczny z wewnętrznym pragnieniem.Dlatego święty Mateusz mówi: jeśli twe światło jest ciemnością, czymże będątwoje ciemności? Zwięty Bernard powiada, że złoto bez blasku więcej jest warteod błyszczącej miedzi.Aby rzec prawdę, dusza człowieka pozornie dobrego przy-pomina ciało bez życia lub dawnego bogacza, pozbawionego swych majętności.9.Zdaniem Boecjusza nie ma występku bez kary, a cnoty bez nagrody.Senekamówi, iż uczciwe czyny same w sobie są nagrodą, gdyż dają radość serca; praw-dziwy zatem owoc jest w nich samych, a poza nimi żadna nagroda nie zrówno-waży cnoty.Według świętego Bernarda to zadowolenie nie znika, lecz przechodziz serca do duszy i z umysłu do sumienia.10.Jak mówi Augustyn, zródło cnoty, podobnie jak zródło radości, jest w na-szym domostwie.Seneka powiada: myślisz sobie, że odbieram ci wiele przyjem-ności, ganiąc cię za dobra fortuny; tak jednak nie jest, daję ci bowiem trwałąradość, kiedy pragnę, aby przez zbytnie starania o sprawy materialne nie opuściłaona twego domu, to znaczy twego serca.Wyobrażasz sobie, że wesoły jest ten,kto się śmieje, gdy tymczasem to w sercu powinna być radość, i tylko ona jest,jak mówi Salomon, prawdziwą radością.Salomon mówi ponadto: nie dbaj o to,co błyszczy na pokaz, lecz ciesz się tym, co masz w sobie.Makrobiusz twierdzi,iż tylko cnota czyni człowieka szczęśliwym.A Seneka mówi, że rozum, który niezbacza z prostej drogi, daje człowiekowi pełnię szczęścia.11.Nazwa cnoty pochodzi stąd, że mężnie broni swego posiadacza55; dlategopo swojej męce Jezus Chrystus posłał swych uczniów, aby mężnie znosili wielkieniebezpieczeństwa, zanim ich cnota osłabnie.Zwięty Aukasz mówi: pozostańciew mieście, aż będziecie przyobleczeni w moc.Seneka powiada, że żadne mury nieobronią się, jeśli nie pomożemy losowi; dlatego należy uzbroić je od wewnątrz,jeśli bowiem są one umocnione w środku, możesz je szturmować, ale nie zdobyć.Tuliusz twierdzi, że serce mędrca jest obwarowane cnotą niby forteca murami.Augustyn mówi, że o ile pycha, nienawiść i inne wady rujnują królestwo, o tylecnoty przynoszą mu pokój i chwałę; cnota bowiem powoduje szczęśliwe zmianyw duszy: oto ze stajni czyni świątynię, a z pustyni łąki i sady.Zwięty Bernardpowiada: myślę, że gdyby zwierzęta mówiły, powiedziałyby Adamowi oto jedenz nas.55Aacińska nazwa cnoty virtus wywodzi się od słowa vir mąż, mężczyzna; podobną ety-mologię ma polskie męstwo.218 12.Mistrz doda do tego, że cnoty jaśnieją blaskiem piękniejszym niż słońcei księżyc.Jak słusznie twierdzi Augustyn, chociaż zli ludzie mają wszystko, copiękne, to i tak pozostają brzydcy.Dlatego dobrze uczynił Diogenes, gdy pewienzły człowiek pokazał mu swój dom cały w złocie i drogich kamieniach: filozofnapluł mu w twarz, by okazać, że nigdy nie widział nic paskudniejszego.Salomonmówi, iż u człowieka roztropnego drogocenny jest umysł; w innym zaś miejscudodaje, że jeden mędrzec więcej jest wart niż tysiąc złych ludzi; mówi też: lepszyżywy pies od nieżywego lwa.53.TUTAJ TULIUSZ M�WI O CNOTACH1.Zdaniem Tuliusza najwcześniej ze wszystkich cnót poznano męstwo, a sła-bość ludzi nie pozwoliła im poznać innych cnót.Wówczas za człowieka cnotli-wego uważano tego, który dzielnie znosił ból; wraz z nowymi doświadczeniami,jakich stopniowo przybywało, ludzie zaczęli poznawać inne cnoty.2.Zwiadczą o tym dawne historie.Najpierw widzimy Abla, który przyszedłukazać nam, jak nie krzywdzić.Czystość pokazał Enoch.Dzięki Noemu ujrze-liśmy stałość wiary i działania.Posłuszeństwo okazał Abraham.Czystość mał-żeńską ujrzeliśmy dzięki Izaakowi.Jakub przyszedł ukazać nam trud pracy.Józefpokazał, jak odpłacać dobrem za zło.Mojżesz dał nam poznać łagodność.Jozuepokazał, jak zachować ufność w przeciwieństwach losu.Hiob przyszedł, abyśmynauczyli się cierpliwości wobec cierpienia.Dzięki Jezusowi Chrystusowi pozna-liśmy pokorę i miłosierdzie.3.Jego to słowa przytacza święty Mateusz: uczcie się ode mnie, bo jestempokorny.Zwięty Jan mówi o miłosierdziu i pokorze Chrystusa, gdy umywał Onnogi apostołom.4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]