[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Floo Powder (czytaj: fluti pauder), magiczny proszek,dzięki któremu można podróżować gdzie się chce, a w każdym razie wy-siąść tam, gdzie jest jakiś kominek, trzeba tylko wyraznie wymówić adresi natychmiast zamknąć usta, bo mogą nastąpić przykre niespodzianki.PUDDING to specjalność angielska (na szczęście), nie zawsze tożsama z na-szym poczciwym budyniem, bo często słona (np.z mięsa lub szpinaku)224i mająca postać wodnistej papki.Gotuje się to na parze.Pudding bożonaro-dzeniowy przyrządzany jest zwykle z dodatkiem rodzynek, suszonych śli-wek, porzeczek i przypraw korzennych.QUIDDITCH czytaj: kłyddycz, gra czarodziejów, której zasady zostały w tejksiążce jasno wyłożone.Nawet w dziele Quidditch przez wieki nie opowie-dziano się jednoznacznie, skąd nazwa gry pochodzi i co oznacza, podającwiele hipotez.Można sięgnąć do słownika łacińskiego, ale ostrzegam, po-szukiwania będą żmudne.Pewną wskazówką może być fakt, że w językuangielskim istnieje pochodzące z łaciny słowo quiddity, które oznacza sed-no sprawy , istotę rzeczy , ale także wykręty i wybiegi.W Polsce,gdzie ta gra również jest popularna, przyjęła się nazwa angielska, podobniejak w wypadku innych sportów, takich jak tenis, rugby czy boks.Bardziejswojskie brzmienie przybrały natomiast terminy występujące w tej grze.Zob.KAFEL, TAUCZKI, ZNICZ.RAVENCLAW czytaj: rewenkloo, l.Rowena Ravendaw, jedna z czworgalegendarnych założycieli Hogwartu; 2.nazwa jednego z czterech domóww Hogwarcie, pochodząca od nazwiska jego legendarnej założycielki; ra-ven to kruk , a claw to szpon lub pazur ; może dlatego mieszkańcówtego domu nazywano potocznie Krukonami.RIDDLE czytaj: ridl, Thomas Marvolo Riddle, bardzo zdolny były uczeń Ho-gwartu; warto wiedzieć, że jego nazwisko to po angielsku zagadka , a dru-gie imię (Manolo) może się kojarzyć z marvel, czyli coś zdumiewającego.SLYTHERIN 1.Salazar Slytherin, jeden z czworga legendarnych założycieliHogwartu; 2.nazwa jednego z czterech domów w Hogwarcie; pochodzi odnazwiska jego założyciela, ale samo znaczenie jest dość tajemnicze.Naj-bliższe skojarzenia to coś obślizgłego, śliskiego albo ślizgającego się (sli-ther), ale też coś chytrego i cwaniackiego (sly).Mieszkańców tego domunazywano w gwarze uczniowskiej Zlizgonami, co kierowałoby naszą uwa-gę ku pierwszemu skojarzeniu, zwłaszcza że godłem Slytherina był wąż.SPROUT nauczycielka zielarstwa o bardzo odpowiednim nazwisku, bo spro-tit to kiełek , pęd.STOPA miara angielska, równa 30,48 cm.Zachowałem tę oryginalną miarę,bo akcja książki dzieje się przecież w Anglii i to w dość tradycyjnej szkole,a tam nadal mierzą w calach, stopach, jardach i milach.Stopa to 12 cali.Bez specjalnej tabelki ani rusz! Zob.CAL.225SZLAMY ang.Mudbloods, co można przetłumaczyć jako osobnicy szla-mowatej krwi , to ordynarne przezwisko, jakim wyjątkowo podłe typy ob-darzały te czarownice i tych czarodziejów, którzy urodzili się w rodziniemugoli.TIARA spiczaste nakrycie głowy dorosłych czarodziejów, a także uczniówHogwartu.W oryginale bat, czyli dosłownie kapelusz , ale po polsku ka-pelusz to zwykle nakrycie głowy z wypukłą główka i rondem, natomiasttiara to nakrycie głowy perskich magów (według tradycji Trzej Magowie w Polsce zwani Królami mieli na głowach właśnie tiary, podobniejak do dziś prawdziwy, niekomercyjny święty Mikołaj).TAUCZKI dwie z czterech piłek do quidditcha, niejako obdarzone własnymżyciem; są bardzo złośliwe i starają się strącić graczy z mioteł.Cios zada-ny taką piłką przypomina walnięcie tłuczkiem, stąd zapewne polska nazwa,podobnie jak i angielska: bluciger, co może pochodzić od słowa bludge-on, oznaczającego pałkę lub maczugę.Na wschodzie Polski to słowojest rodzaju żeńskiego (ta tłuczka), natomiast na Zląsku i Podhalu rodzajumęskiego (ten tłuczek).TRANSMUTACJA dziedzina magii polegająca na przemienianiu jednychrzeczy w drugie.ULICA POKATNA angielska Diagon Alley.Polski odpowiednik zachowujecoś z greckiego zródłosłowu diagonios (przekątna), a jednocześnie oddajetajny charakter owej uliczki w świecie mugoli.W tym przypadku tłumaczysię nazwę ulicy, bo takie pokątne ulice czarodziejów bywają i w Polsce.Trzeba tylko wiedzieć, gdzie szukać, jak mówi Hagrid.ULICA ZMIERTELNEGO NOKTURNU ang.Knockturn.Nie sposóbprzełożyć tej nazwy dosłownie, a przełożyć można i trzeba, bo to uli-ca w świecie czarodziejskim.Angielska nazwa to połączenie knock, czyli zdzielić , powalić kogoś, z nokturnem , czyli smętną pieśnią czy me-lodią, więc przełożyłem ją jak wyżej, biorąc pod uwagę złą sławę, jaką sięcieszyła.WIERZBA BIJCA ang.the Whoomping Willow, nazwa specjalnej odmia-ny wierzby (por. wierzba plącząca , wierzba rosochata itd.), która, kiedyzostanie uderzona, dość mocno oddaje.Niektórzy uważają, że tą cechą po-winny być obdarzone wszystkie drzewa.Po głębokim namyśle zgadzam sięz tym stanowiskiem.226WMIGUROK ang.Kwtkspell, korespondencyjny kurs czarodziejstwa.Na-zwa angielska pragnie zasugerować, że przerabiając ten kurs, można sięszybko (czyli w mig ) nauczyć rzucać zaklęcia (czyli uroki ).Ostrożniez wiarą we wszelkie reklamy!ZGREDEK ang.Dobby, imię domowego skrzata, po angielsku oznaczającezdziecinniałego staruszka.Biorąc pod uwagę jego dość wredny charakter,przełożyłem to, wykorzystując termin z gwary przestępczej, ale i szkolnej,oznaczający godnego pogardy wapniaka.ZNICZ ang.snitch, najważniejsza z czterech piłek do quidditcha, obdarzonasrebrnymi skrzydełkami.Polska nazwa to fonetyczne zapożyczenie z an-gielskiego, jednak tam w języku potocznym znaczy coś zupełnie innego,a mianowicie ukraść coś chyłkiem , zwędzić , ale także donosiciel , kapuś (gwara przestępcza) albo człowiek, który lubi zmyślać różne rze-czy (gwara uczniowska)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]