[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Rolaopiekunów polega także na umożliwieniu kontaktów z rówieśnikami poza szkołą.Zorganizowanie domowego życia tak, by dziecko miało szansę uczestniczenia worganizacjach, grupach tj.: harcerstwo, grupy taneczne, ministranci i inne to duży wysiłek,który jednak przynosi też duże owoce rozwojowe .Mimo, iż szkoła jest ważnymśrodowiskiem rozwoju ucznia nie oznacza to pomniejszenia roli rodziny.Chociaż ten etaprozwojowy nazywamy póznym (dojrzałym) dzieciństwem dziecko cały czas potrzebujebliskości, opieki, zachęty, pocieszenia ze strony najbliższych.Rodzina i szkoła to środowiska,które powinny się uzupełniać i wspierać w dbaniu o wszechstronny rozwój dzieci.Nauczycielnie może być traktowany jako rywal dla rodzica, a rodzic jako intruz w szkole.Od przestrzegania umów do autonomii moralnejMoralność w wieku szkolnym oparta jest na porozumieniu i współdziałaniu, naumowie uznanej za dobrą i obowiązującą dla wszystkich.Sprawiedliwość to sednomoralności ucznia.Pod koniec okresu szkolnego rozwój moralny ma szansę na wejście wnowy etap - moralność autonomiczną, opartą na uwewnętrznionych normach.Tab.1.Rozwój moralny w wieku szkolnymASPEKT ROZWOJU MORALNEGO OPISdziecko potrafi postawić siebie na miejscu innychPUNKT WIDZENIAwidzi możliwość istnienia więcej niż jednego punktu widzeniaINTENCJONALNOZ dziecko osądza czyny przez intencje a nie przez ich konsekwencjedziecko odkrywa, że reguły są tworzone przez ludzi i mogą być przez nich zmienianeREGUAYujmuje siebie, jako zdolnego do zmiany reguł, podobnie, jak inni ludziewzajemność szacunku wobec autorytetu i rówieśników pozwala na wyższą ocenęSZACUNEK DLA AUTORYTETUwłasnych opinii i zdolności, umożliwia bardziej realistyczne osądzanie innych ludzidziecko preferuje dające szansę poprawy kary, umożliwiające ofierze powrót do stanuKARA poprzedniego, pomagające zrozumieć, dlaczego zachowanie było złe,umożliwiając tym samym poprawęIMMANENTNA SPRAWIEDLIWOZ dziecko nie myli naturalnego nieszczęścia z karąyródło: oprac.na podstawie Papalia, Olds (1981, s.265)43 Potrzeba kompetencji i poczucie kompetencjiPo okresie fantazjowania i zabawy, u dziecka w wieku szkolnym pojawia siępotrzeba bycia kompetentnym.Dzieci chcą zajmować się czymś poważnym, podobnymdo tego, co robią dorośli, a czynności, które wykonują chcą robić dobrze, a nawetperfekcyjnie.Nowym obszarem funkcjonowania dziecka, który może stwarzać odpowiedniewarunki dla rodzącego się poczucia kompetencji jest szkoła.Zajęcia szkolne mogą dawaćszansę wykazania się każdemu z uczniów, by każdy mógł doświadczyć powodzenia w jakiejśdziedzinie.Duża rola w tym zakresie przypada edukacji elementarnej.Młodszy wiekszkolny to bowiem czas ujawniania się zdolności.Są one bardzo różnorodne i tylko częśćwiąże się z typowymi zajęciami szkolnymi tj.czytanie, pisanie, liczenie.Zadanie nauczycielipolega na tworzeniu takich warunków, by także uczeń, którego pasją jest np.jazda na rolkachmógł doświadczyć sukcesu i poczucia uznania ze strony znaczących dla niego osób.Realizacja tego zadania przejawia się w rzeczywistej indywidualizacji procesunauczania.Szczególne wymagania stoją przed nauczycielami uczącymi dzieci zespecjalnymi potrzebami edukacyjnymi.Wrażliwość na dziecięce potrzeby, docenianiewysiłku, zaangażowania, chwalenie za najmniejsze chociaż osiągnięcia tworzy szansę narozwinięcie się poczucia kompetencji.By zwiększać szanse rozwoju poczucia fachowościwarto pamiętać, iż warunkiem wstępnym satysfakcjonującego radzenia sobie przez uczniów zwymaganiami szkoły jest osiągnięcie odpowiedniego poziomu gotowości szkolnej w aspekciepsychomotorycznym, słownikowo-pojęciowym, emocjonalno-motywacyjnym (Brzezińska,1987).Rozwinięte w wieku szkolnym poczucie kompetencji jest zródłem specyficznej siły,która czyni dziecko spragnionym pełnienia określonych ról dając mu szansę na zdobycieuznania nie tylko w najbliższym otoczeniu.Realistyczna samoocenaJednym z najważniejszych efektów rozwojowych wieku szkolnego jest zdolność dosamooceny.W efekcie uogólnienia przeżyć związanych z doświadczaniem sukcesów iporażek dochodzi do ukształtowania się stosunku do samego siebie, który od tego okresu wrozwoju zacznie być bardziej stabilny, względnie niezależny od konkretnej sytuacji(Wygotski, 2002).Oznaką pomyślnego przebiegu procesów rozwojowych i czynnikiempowodującym efektywne radzenie sobie z kolejnymi kryzysami rozwojowymi jestukształtowanie się pozytywnej, realistycznej samooceny, którą prosto można wyrazićsłowami jestem dobrym dzieckiem, jestem dobrym uczniem.44 LiteraturaBrzezińska, A.(1987).Gotowość dzieci w wieku przedszkolnym do czytania i pisania.Poznań: Wyd.Naukowe UAM.Debesse, M.(1996).Etapy wychowania.Warszawa: Wydawnictwo %7łak .Erikson, E.H.(1997).Dzieciństwo i społeczeństwo.Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.Papalia, D.E., Olds, S.W.(1981)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]