[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W którym mê¿obójca, rozbójnik, najezdnik domowy, zabiwszy jednego i drugie-go, i dziesi¹tego, nie mo¿e byæ nigdy poiman i prawa siê nie boi, a¿ za dziesiêæ, trzydzieScii czterdzieSci lat.W którym czasie abo ich wiêcej nazabija, abo ojczyznê zdradzi, wolne ma-j¹c do kilanaScie lat i dalej uciekanie.Ojca w³asnego zabicie karania nie mia³o.Do tego przysz³o, i¿ i ten, co ojca w³asnego zabi³, na tym przesz³ym sejmie bez karania, ma-j¹c wolny czas do schronienia siê, zosta³.A Pan Bóg w prawie swoim napisa³: Num.35 [31, 33-34]. Braæ pieniêdzy nie bêdziecie odtego, który siê krwi¹ zmaza³; zaraz sam umrzeæ ma.Ziemia siê niewinna krwi¹ plugawi i bez krwie oczysciona byæ nie mo¿e.Nie plugawcie ziemie mieszkania swego, która siê niewinn¹ krwi¹ ma¿e.I nie mo¿e inaksze-go rozgrzeszenia abo oczyScienia braæ, jedno przez krew tego, który krew drugiego rozla³.I tak dzier¿awy wasze oczyScione bêd¹, gdy z wami mieszkaæ bêdê .Obacz, jako krew nie-winna nie karana wszytkê ziemiê i królestwo plugawi i do pomsty Boskiej pobudza.O Bo¿emój, jako wiele krwie Ablów niewinnych ziemia ta w siê przyjê³a i przyjmuje, która z ziemieustawicznie o pomstê do Pana Boga wo³a.6.Krwawy pot poddanych i uciSnienie ich.A ona krew abo pot ¿ywych poddanych i kmiotków, który ustawicznie bez ¿adnego hamowa-nia ciecze, jakie wszytkiemu królestwu karanie gotuje? Powiedacie sami, i¿ nie masz pañ-stwa, w którym by barziej poddani i oracze uciSnieni byli pod tak absolutum dominium, któ-81 rego nad nimi szlachta bez ¿adnej prawnej przeszkody u¿ywa.I sami widzim nie ty³o zie-miañskich, ale i królewskich kmiotków wielkie opresyje, z których ¿aden ich wybawiæ i po-ratowaæ nie mo¿e.Rozgniewany ziemianin abo starosta królewski nie tylo z³upi wszytko, coubogi ma, ale i zabije, kiedy chce i jako chce, a o to i s³owa z³ego nie ucierpi." le opatrzeni kmiotkowie w tej Koronie.Tak to królestwo poddane robaczki nêdzne, z których wszyscy ¿yjem, opatrzy³o.Przeto¿ P[an]Bóg grozi u Izajasza: Isa.3 [14-15]. WyScie wypaSli winnice moje, i ³upiestwa ubogichw domu waszym.Czemu tak kruszycie lud mój i twarzy ubogich moich mielecie? Stroje z ubogich z³upienia.Jako ziarna pod m³yñskim kamieniem, tak ci kmiotkowie pod pany swymi.I mówi dalej Pro-rok, daj¹c znaæ, jako z onego ³upiestwa ubogich stroj¹ ¿ony i córki swoje zbytnimi i wymySl-nymi koszty.Pomsta na ³upie¿ce ubogich.A na koniec tak¹ pomstê opowieda: Isa.3 [24-26]. Miasto woniej wdziêcznej przyst¹pismród; miasto z³otych pasów - powrozy; miasto skêdzierzowanych w³osów - ogolenie i ³y-soSæ; miasto bia³ych chust - w³osiennic¹ odziani bêdziecie.I przeSliczni mê¿owie twoi mie-czem, i mocarze twoi na wojnie pogin¹.I p³akaæ bêd¹ brany twoje, i spustosza³a na ziemiusiedzieæ7.Lichwy srogie.A lichwy i z³e nabywania majêtnoSci jako siê rozmno¿y³y? S¹ ludzie, którzy wszytkie ¯ydyprzechodz¹: dziesiêæ i dwadzieScia, i trzydzieSci od sta bior¹.Levit.25 [36].Deut.23 [19].I gubi¹ domy potrzebnych, i prawie je po¿eraj¹, a nic z mi³osierdzia nad nêdznym nie uczy-ni¹.O co siê P[an] Bóg wielce gniewa i srodze takich kradzie¿nych i rozbójnych zysków za-kaza³.8.£akomstwo.Jerem.6 [13] et 8 [10].Amos 9 [1].£akomstwo u wszystkich - mówi Prorok - na g³owie, od ma³ego do wielkiego pocz¹wszy;wszyscy siê æwicz¹ w z³ym nabywaniu i ³akomym zbieraniu.¯aden siê pieniêdzmi, którychnigdy wiêcej w Polszcze nie by³o, nie nasyci.Nikt nie mówi: dosyæ mam.Ka¿dy przyczyniæchce, choæ mu zbywa.Jedni, aby chowali i za bogi pieni¹dze mieli.Drudzy, aby hardoSci sweji wynios³oSci utratami i pró¿noSciami dosyæ czynili.9.Zbytki i z³e u¿ywanie dostatków.O Bo¿e mój, jakie zbytki w to siê królestwo wnios³y, które mi³osierdzie wszytko wypêdzi³y!Pocz¹wszy od ma³ych a¿ do wielkich, wszyscy miernoSæ Swiêt¹ i proste u¿ywanie opuScilii onym staropolskim a ¿o³nierskim ¿yciem wzgardzili.Ka¿dy chce wino piæ.Ju¿ nie tylowoda, na którejeSmy przestawali, ale i piwo niezdrowe m³odym i zdrowym.Jedn¹ na dzieñkwart¹ wina do roku stoz³otych blisko utraci.82 Miêkkosæ i rozkosz szlachty.Jezda zginê³a.Rzadki panosza bez jedwabiów, bez poszostnych koni, bez kilanaScie pacho³ków i barwy je-dwabnej, bez kolebek i strojnych obitych kotczych jexdziæ nie chc¹.Ju¿ siod³a tylo woxniczezosta³y.W wozie koñ za kilaset z³otych.Z jezdy szlacheckiej stali siê wozownicy, poduszni-cy, pierznicy; z ³Ã³¿kami, z pierzynkami jad¹.Zbrojny i jezdny pacho³ek zgin¹³, i si³a mêskarozkoszami struchla³a.Bia³og³owy tak w ubiorach i strojach swoich przebra³y, i¿ koñca utra-tom nie masz.Na jedwabie, z³otog³owy, ogony i ferety, i karety utrat nie przeliczysz
[ Pobierz całość w formacie PDF ]