[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak duże poparcie stanowi świadectwo politycznego wpływu izdolności tego polityka w czasach, gdy w Rzymie podejmowano decyzje naderważne dla przyszłości państwa.Imperium Aleksandra Wielkiego upadło niemal natychmiast po jego śmierciw 323 r.p.n.e.i w jego miejsce powstało pięć silnych państw.Do czasówzwycięstwa Scypiona pod Zamą w 202 r.p.n.e., ponad wiek walk między tymikrólestwami doprowadził do ograniczenia tej liczby do trzech znaczącychpaństw we wschodniej części basenu Morza Zródziemnego: Syrią rządziłAntioch III Wielki (233-187 p.n.e.), Egiptem Ptolemeusz V Epifanes (205-180p.n.e.), a Macedonią Filip V (221-179 p.n.e.).Rzym i Kartagina walczyły odominację w zachodniej części Morza Zródziemnego i Rzymianie okazali sięzwycięzcą w tym konflikcie.Atak Filipa V na Rzym podczas wojny z Kartaginąnie pozostawiał wątpliwości co do intencji tego władcy, dlatego po ujarzmieniuKartaginy Rzym zainteresował się ziemiami na wschodzie12.Kiedy Scypion powrócił z Afryki, Rzym zajmował się buntami w Hiszpanii iatakami Galów w północnej Italii.Kluczem do uzyskania bezpieczeństwa byłaGrecja, dokąd wraz z oddziałami przeniósł się Filip Macedoński, aby zająć kilkagreckich miast-państw.Jednocześnie śmierć Ptolemeusza IV Filopatora wEgipcie skłoniła Antiocha do wejścia do Syrii.Pergamon, greckie miasto-państwo, w obawie przed zachwianiem regionalnej równowagi sił zwróciło siędo Rzymu odległej i, jak się wydawało, mniej niebezpiecznej potęgi - opomoc w kontrolowaniu poczynań Filipa Macedońskiego'3.Rzymian równieżniepokoiły działania Antiocha, który zaczął się domagać uznania jego żądańterytorialnych w Azji Mniejszej iTracji.Kiedy władca Syrii podpisał z FilipemMacedońskim układ dotyczący podziału ziem należących do Egiptu, Rzymianiesię zorientowali, że ich kosztem próbuje zdominować wschodnią część Morza Zródziemnego.Liwiusz zapisał, że poprzybyciu do Rzymu greckich posłańców z Pergamonu i Rodos: Tutaj, gdy tylkozwołał posiedzenie senatu, wszyscy żądali, żeby nie poruszać niczego przedsprawą Filipa i skarg sprzymierzeńców na niego"14.Scypion prawdopodobniezdążył wrócić do Rzymu i wziął udział w tej debacie15.Scypion z pewnością był zaangażowany w dyskusje na temat wysłaniawojsk przeciwko Filipowi Macedońskiemu.Nie ma dowodów, że sprzeciwiał sięwojnie, ale z pewnością zalecał ostrożność.Prawdopodobnie chciałwystosować ultimatum, kiedy jeszcze możliwe było prowadzenie działańdyplomatycznych16.Podczas swojej kariery politycznej Scypion starał sięograniczyć użycie siły do uzyskania określonych celów politycznych iniejednokrotnie realizował swoje cele strategiczne poprzez działaniadyplomatyczne i negocjacje.Był zbyt dobrym strategiem, aby nie dostrzeczagrożenia, które wiązało się z Filipem Macedońskim.Uważał jednak, że wdłuższej perspektywie większym zagrożeniem dla Rzymu jest Antioch i jegopotężne państwo.Dlatego Rzym nie mógł dopuścić do tego, aby Macedończycyzyskali oparcie w Grecji, gdzie mogliby zawiązać sojusz z Syrią i zagrozićRzymowi połączonymi siłami, którym trudno byłoby się oprzeć.Problem ten byłprawdopodobnie bardziej kwestią środków niż celów, ponieważ w każdymwypadku konieczne było powstrzymanie Filipa Macedońskiego.Scypion zalecałostrożność, będącą cechą charakterystyczną tych, którzy potrafią istotneproblemy rozwiązać za pomocą działań politycznych17.Poza kwestiami strategicznymi Scypion popierał wojnę przeciw Filipowitakże z innych powodów.Tak jak wielu członków jego stronnictwa, byłhellenofilem.Miłośnicy kultury hellenistycznej ponad rzymską surowośćprzedkładali greckie obyczaje, wartości, cnoty i modę jako symbole cywilizacji,do której Rzym i jego obywatele powinni aspirować.W czasach Scypionawidoczne były już wpływy kultury greckiej w Rzymie.Wprowadzano greckieobrzędy, a greccy nauczyciele dzieci rzymskiej arystokracji mieli duży wpływ narzymski system kształcenia.Rzymski teatr wywodzi się z Grecji i stamtądpochodzą również poruszane w nim tematy18.W sprawach wojskowych za wzór stawiano Aleksandra Wielkiego, podziwiano greckie męstwo.Z punktu widzeniafilhellenistów rzymska kultura była nieokrzesana, wiejska i nieco prostacka wporównaniu z grecką, i chcieli oni pozyskać dla Rzymu [u Greków] uznaniejako jednego z cywilizowanych narodów świata"19
[ Pobierz całość w formacie PDF ]